برنامه پزشك خانواده روستا و نقش آن در مسائل اجتماعي و فرهنگي و اقتصادي جامعه

The Family Medicine and Its Role on Social, Cultural and Economic Factors in Rural Area

مقدمه: چارچوب اصلي فعاليت هاي پزشك خانواده سلامت محوري بوده و هدف كلي آن حفظ و ارتقاي سلامت جامعه است. به طوركلي، سلامت برمبناي وضعيت ژنتيكي و عوامل اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و زيست محيطي تعيين مي شود؛ اما درمقابل، بر توسعه جامعه و مولفه هاي مرتبط با آن، ازجمله فرهنگ و اقتصاد و آموزش نيز تاثيرگذار است. لذا انتظار مي رود كه پيامد ها و نتايج برنامه، نقش مهمي بر متغير هاي اقتصادي و فرهنگي و آموزشي جامعه داشته باشد. مطالعه حاضر با هدف ارزيابي نقش برنامه در آموزش و اقتصاد و مسائل اجتماعي جمعيت تحت پوشش، از ديدگاه مديران و تصميم گيران و مردم انجام شد. روش: اين مطالعه پژوهشي كيفي است كه با رويكرد تحليل محتوا در سه دانشگاه علوم پزشكي منتخب، براساس نظرسنجي از افراد كليدي صاحب نظر انجام شد. به طوركلي، 12 بحث گروهي با مردم (60 نفر)، 6 بحث گروهي با پزشكان خانواده (34 نفر)، 14 مصاحبه فردي با افراد كليدي غيروابسته به وزارت بهداشت و 8 مصاحبه با افراد كليدي وابسته به وزارت بهداشت صورت گرفت. يافته ها: درمجموع، هفت طبقه شامل اهداف برنامه پزشك خانواده، نقش برنامه بر اقتصاد و رفاه جامعه، نقش برنامه در فرهنگ و سبك زندگي شامل تغيير باور ها و فرهنگ، تغذيه سالم، تحصيلات، برنامه پزشك خانواده و تعيين كننده هاي اجتماعي، برنامه پزشك خانواده و سرمايه اجتماعي شامل عدالت و مشاركت مردم و نهاد ها استخراج شد كه در متن به تفصيل شرح داده شده است. بحث: طبق نظر بيشتر شركت كنندگان، برنامه پزشك خانواده با برخي عوامل اقتصادي و اجتماعي در ارتباط است؛ ولي با فرهنگ و سبك زندگي ارتباط چنداني ندارد. ازنظر شركت كنندگان، بيشترين نقش برنامه در كاهش هزينه هاي درماني و دسترسي آسان به خدمات است و ازاين طريق، موجبات بهبود كيفيت زندگي و رفاه افراد جامعه را فراهم كرده است.

Introduction: The main activities of the family physician are health based and its goal is maintaining and improving the health of the community. Overall health status is determined based on genetic، economic، social، cultural and environmental factors. In contrast، the development of society and its associated components، including cultural، economic and educational can impact on health status. Therefore، it is expected the outputs and results of health programs to have an important role in mentioned factors. This study has been conducted to understand the role of the family physician program on economic، culture and social situation on defined population in rural area from executive manager''s ، decision makers'' and people point of view. Methods: this qualitative study with using focus group discussion (FGD) and individual interview technique was conducted in three universities of medical sciences; and analyzed by content analysis approach. Totally، 12 FGDs with population (60 persons)، 6 FGDs with family physicians (34 persons)، 8 individual interviews with key informant of health sector and 14 individual interviews of other sectors have been done. Results: seven categories have been extracted by analyzing data including the goals of family medicine program، role of the program on economic and welfare situation of the community، role of the program on culture and life style( changing of the beliefs and culture، health nutrition، education، social determinants of health and the program)، social capital.( justice an and community participation). Discussion: Based on opinion of participants family medicine has a role on some economic and social factors but there hasn''t any relation between the program and change of the community culture and life style. They believed that program mainly decreased the therapeutic expenses and provided feasible accessibility to health care. This has contributed to people''s quality of life and welfare situation