بررسي اثر شاخص هاي توسعه حمل ونقل بر فراواني صدمات ترافيك جاده اي

Investigating the Effect of Transportation Development Indicators on Road Traffic Casualties

مقدمه: در ايران، تعداد مرگ ومير ناشي از تصادفهاي جاده اي در يك سال، معادل جمعيت يك يا چند شهر كوچك است. در اين حوادث، علاوه بر ازدست رفتن تعداد زيادي از جمعيت و بروز مصدوميت ها و معلوليت هاي جسمي براي تعداد زيادي از افراد، پيامدهاي منفي اقتصادي، اجتماعي و رواني متعدد ديگري نيز ايجاد مي شود. با توجه به فراواني و شدت حوادثي كه در تجربه سيستم حمل ونقل جاده اي ايران ثبت شده است، پژوهش حاضر به بررسي اثر شاخص هاي توسعه حمل ونقل بر فراواني صدمات ترافيك جاده اي استان هاي كشور پرداخته است. روش: پژوهش حاضر از نوع توصيفي-تحليلي و در زمره مطالعات كاربردي است كه به بررسي وضعيت استان هاي كشور ازنظر شاخص هاي حمل ونقل با استفاده از روش شاخص تركيبي توسعه و محروميت پرداخته و اثر اين شاخص ها را بر متغيرهاي حوادث جاده اي شامل تعداد مرگ ومير و تعداد مصدومان ناشي از تصادف رانندگي را با استفاده از ضريب همبستگي پيرسون و تحليل رگرسيون چندمتغيره بررسي كرده است. يافته ها: ازنظر شاخص هاي توسعه حمل ونقل جاده اي، استان هاي تهران، اصفهان و مازندران وضعيت بهتري نسبت به ساير استانها دارند و اردبيل، سيستان و بلوچستان و خراسان جنوبي از مطلوبيت كمتري برخوردارند. بيش از 50% تغييرات متغير «تعداد مرگ ومير» و بيش از 85% تغييرات «تعداد مصدومان» ناشي از تصادف هاي رانندگي از طريق تركيب خطي شاخص هاي مورد مطالعه تبيين شده است؛ همچنين در آن دسته از استانهاي كشور كه با تقاضاي سفر بيشتري مواجه هستند، شاخص ايمني در سطح پايين تري قرار دارد. بحث: بر اساس يافته هاي پژوهش، شاخص هاي مربوط به تقاضاي سفر مانند «حمل ونقل مسافر و كالا» و «شركت ها و موسسات حمل ونقل» و «ايمني» تاثير معني داري بر تعداد مرگ ومير و مصدومان ناشي از حوادث و تصادف هاي رانندگي دارند. درواقع، هرچه ميزان تقاضاي سفر بيشتر باشد، افزايش رفتارهاي ترافيكي مخاطره آميز رانندگان ازيك طرف و كيفيت پايين ايمني راه و جاده از طرف ديگر در افزايش وقوع سوانح و صدمات ترافيك جاده اي موثر هستند.

Introduction: The number of decedents of road accidents within a year in Iran is equal to the population of one or some small cities. In these accidents، besides losing a large number of people and occurring serious injuries and disabilities for many individuals، other negative economic، social and psychological consequences will happen. Considering the frequency and the intensity of accidents occurred in Iran’s road transportation، thisstudy investigated the effect of transportation development indicators on frequency of road accidents in provinces of Iran. Method: It was a descriptive-analytical and a practical study. It investigated Iran’s provinces’ conditions with regard to transportation indicators applying the composite indicators of development and deprivation. Moreover، the effects of these indicators on road accidents variables such as the number of the dead and injuries were studied using Pearson correlation coefficient and Regression analysis. Results: The results showed that the provinces of Tehran، Isfahan and Mazandaran have better conditions in respect of indicators of road transportation development and the provinces of Ardebil، Sistan & Baluchestan and Southern Khorasan are less developed. More than 50% of changes in variable “Number of dead people” and more than 85% of changes in variable “Number of injured people” caused by road accidents were determined by linear combination of indicators under study. Moreover، those provinces with a high demand rate of transportation have less favorable conditions with regard to traffic safety. Discussion: Indicators regarding demand for travel such as ‘transportation companies and institutions’، ‘safety’ and “transportation of passengers and goods” have a significant effect on accident casualties. In fact، more demand for travel leads to more risky behavior exhibition by drivers which، along with the poor quality of road safety lead to more road casualties.