پديد آورندگان :
نامور، علي دانشگاه اروميه - دانشكده كشاورزي - گروه فيزيولوژي گياهان زراعي , هادي، هاشم دانشگاه اروميه - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت , سيدشريفي، رئوف دانشگاه محقق اردبيلي - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات
كليدواژه :
محافظ هاي گياهي , تنش هاي غير زيستي , تحمل تنش , افزايش عملكرد
چكيده فارسي :
گياهان همواره در معرض عوامل نامساعد محيطي مختلف نظير؛ شوري، خشكي، دماهاي بالا/پايين، سميت فلزات سنگين، غرقابي، تابش ماوراء بنفش و ازن قرار مي گيرند. تنش هاي غير زيستي سبب ايجاد اختلال در رشد، فيزيولوژي و عملكرد گياهان شده و يك چالش بسيار مهم در توليد محصولات زراعي و امنيت غذايي به شمار مي روند. راهكارهاي مختلفي براي بهبود عملكرد گياهان زراعي در شرايط تنش پيشنهاد شده است ولي بيشتر تلاش هاي صورت گرفته در زمينه افزايش توليد گياهان زراعي در حضور عوامل تنش زا ناموفق بوده است. با اين وجود در سال هاي اخير استفاده از منابع خارجي محافظ هاي گياهي مانند؛ محافظ هاي اسمزي (مانند؛ پرولين و گليسين بتايين)، هورمون هاي گياهي (نظير؛ آبسيزيك اسيد، سالسيليك اسيد، جيبرليك اسيد، جاسمونيك اسيد، براسينو استروييدها و پلي آمين ها)، آنتي اكسيدان ها (از جمله؛ گلوتاتيون، آسكوربيك اسيد و توكوفرول)، عناصر ريز مغذي (مانند؛ آهن و روي) و عناصر كمياب (نظير؛ سيليكون و سلنيوم) در تعديل خسارات ايجاد شده توسط تنش هاي غير زيستي در گياهان بسيار موثر شناخته شده اند. اين استراتژي به دليل كارآيي بالا، سهولت استفاده، كم هزينه بودن و عدم نياز به تجهيزات پيشرفته توجهات زيادي را به خود جلب نموده است. از سوي ديگر استفاده از منابع خارجي محافظ هاي گياهي ظرفيت قابل قبولي را براي افزايش رشد، عملكرد و ارتقاي توانايي تحمل گياه در شرايط نامساعد محيطي نشان داده است. با توجه به اهميت كاربرد منابع خارجي محافظ هاي گياهي در شرايط تنش زا، در اين مقاله به بررسي عكس العمل هاي گياه در برابر اين تركيبات در حضور عوامل محدود كننده ي رشد پرداخته خواهد شد.
چكيده لاتين :
Plants are always subjected to various environmental adverse factors such as salinity, drought, high/low temperatures, heavy metal toxicity, waterlogging, UV-B radiation, and ozone. Abiotic stresses cause hampering in the growth, physiology, and yield of crops and thus, are an important challenge for crop production and food security. Various strategies have been proposed to improve crop production under stress conditions, but attempts to enhance yield under these conditions have been largely unsuccessful. However, in recent years, exogenous application of phytoprotectants such as osmoprotectants (like proline and Glycinebetaine), phytohormones (for instance Abscisic acid, Salicylic acid, Gibberellic acid, Jasmonic acid, Brassinosteroids, and polyamines), antioxidants (including Ascorbic acid, Glutathione, and Tocopherol), micro nutrients (like Iron and Zinc), and trace elements (including Selenium and Silicon) have been found effective in mitigating the stress-induced damage in plant. This strategy has gained considerable attention because of its high efficiency, feasibility, and cost and labor effectiveness. Moreover, exogenous phytoprotectants show acceptable capacity to enhance plants’ growth, yield, as well as stress tolerance under adverse environmental factors. Regarding the importance of the application of exogenous phytoprotectants under stress condition, this article provides a review of the major responses of plants to these components in the presence of growth restriction factors.
