شيوع گرفتگي عضلات پا در سه‌ ماهه سوم بارداري و ارتباط آن با رفتار تغذيه‌اي در زنان باردار مراجعه‌كننده به مراكز بهداشتي‌درماني شهر تبريز، 1393-1392

Prevalence of Leg Cramps in the Third Trimester of Pregnancy and Its Relationship to Nutritional Behavior and Consumption Supplementation in Pregnancy

اهداف گرفتگي عضلاني، انقباض دردناك، موضعي، قابل لمس‌ و غيرارادي عضلات اسكلتي است كه به دلايل مختلف ازجمله كمبود ويتامين‌هاي تغذيه‌اي به وجود مي‌آيد و از نشانه‌هاي شايع، به‌ويژه در سه ماهه سوم بارداري و يكي از علل اختلالات خواب در بارداري است. مطالعه حاضر با هدف تعيين شيوع گرفتگي عضلات پا در سه ماهه سوم بارداري و ارتباط آن با رفتار تغذيه‌اي در سال‌هاي 1392-1393 انجام شد. مواد و روش ها اين مطالعه مقطعي روي 439 زن باردار مراجعه‌كننده به مراكز و پايگاه‌هاي بهداشتي‌درماني شهر تبريز كه به صورت تصادفي انتخاب شده‌ بودند انجام گرفت. ابزار گردآوري داده‌ها پرسش‌نامه چهار قسمتي شامل اطلاعات فردي‌اجتماعي، مشخصات مامايي، زيردامنه رفتار تغذيه‌اي پرسش‌نامه سبك زندگي ارتقادهنده سلامت HPLP-2 و اطلاعات مربوط به ويژگي‌هاي گرفتگي پا بود. از نسخه 16 نرم‌افزار آماري SPSS و آمار توصيفي و تحليلي شامل آزمون‌هاي تي مستقل، پيرسون و مجذور خي ‌براي تجزيه‌وتحليل داده‌ها استفاده شد. يافته ها 9/57 درصد از شركت‌كنندگان از گرفتگي عضلات پا در سه ماهه سوم بارداري رنج مي‌بردند. متوسط سن بارداري شروع گرفتگي عضلات پا هفته 23±8 و به‌طور ميانگين 6±7 بار در هفته گزارش شد. متوسط طول مدت گرفتگي عضلات پا 40.2±178.1دقيقه و شدت درد گرفتگي عضلات پا 6±2 بود. بين هيچ‌يك از ويژگي‌هاي گرفتگي عضلات پا شامل تعداد و شدت و طول مدت گرفتگي عضلاني با ميانگين نمره رفتار تغذيه‌اي و مصرف مكمل ارتباط معنادار آماري وجود نداشت (0/05

Backgrounds Muscle cramp is a local, tangible, and involuntary spasm that usually involves the calf skeletal muscle; it is also one of the most common symptoms, particularly in the 3rd trimester of pregnancy. The current study aimed at determining the prevalence of leg cramps in the 3rd trimester of pregnancy and its relationship with nutritional behavior and consumption of supplements. Methods & Materials The current cross sectional study was conducted on 439 pregnant females referred to Tabriz health care centers, Iran, from 2013 to 2014; the subjects were randomly selected from all pregnant females referred to the health care centers. Data were collected by a 4-part questionnaire including sociodemographic, obstetric characteristics, nutritional behavior of sub-health promotion lifestyle questionnaire (HPLP-2), and information about the features of leg cramps. Data were analyzed by descriptive and analytical statistics including independent t, Pearson correlation, and Chi-square tests. Results According to the results of the current study, 57.9% of the participants developed leg cramps in the 3rd trimester of pregnancy. The mean ± standard deviation (SD) of the cramp numbers per week was 6.0±178.17, length of leg cramps 40.2±178.1 minutes, and severity of leg cramps 6.0±2.6. There was no significant correlation between the characteristics of leg cramps in pregnancy including number, length, severity, mean score of nutritional behavior, and consumption of supplements. Conclusion Leg cramp is a common side effect in the 3rd trimester of pregnancy. It is the best to perform clinical trials to prevent and treat leg cramps during pregnancy.