تأثير درمان نگهدارنده با متادون (MMT) بر كاركردهاي شناختي مصرف‌ كنندگان مواد‌ مخدر افيوني در زندان مركزي همدان

A Survey of the Effect of Methadone Maintenance Treatment (MMT) on Cognitive Functions of Opioid-dependent Patients in Central prison of Hamedan

زمينه و هدف: اعتياد به مواد در انسان به‌عنوان فرآيندي پيچيده در مغز در نظر گرفته مي‌شود ‌كه در طي آن عوامل شناختي همچون ناتوانايي در ‌كنترل رفتار فردي در برابر انگيزهٔ قوي مصرف مواد، مباحث بسيار مهمي تلقي مي‌شوند. ليكن پژوهش حاضر با هدف بررسي تأثير درمان نگهدارنده با متادون بر كاركردهاي شناختي مصرف‌كنندگان مواد‌مخدر افيوني در زندان همدان انجام شد. روش‌بررسي: پژوهش حاضر از نوع مطالعات علي‌‌مقايسه‌اي بود. نمونهٔ آماري شامل 30 نفر از افراد گروه تحت درمان با متادون، 30 نفر از افراد وابسته به موادمخدر افيوني و 30 نفر از افراد گروه شاهد كه در طول زندگي هيچ‌گونه موادمخدري مصرف نكرده‌اند، به صورت نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوري داده‌ها شامل آزمون حافظهٔ وكسلر و آزمون استروپ بوده و داده‌ها به‌وسيلۀ تحليل واريانس و آزمون تعقيبي توكي تجزيه‌و‌تحليل شدند. يافته‌ها: يافته‌ها نشان داد در آزمون حافظهٔ وكسلر، گروه شاهد با گروه تحت درمان با متادون تفاوت معنا‌داري نداشتند، اما هر دو گروه شاهد و گروه تحت درمان با متادون با گروه وابسته به موادمخدر افيوني تفاوت معنا‌داري داشتند (0٫001>p). همچنين يافته‌ها حاكي از آن است كه بين توجه انتخابي گروه‌هاي بررسي‌شده در آزمون استروپ در زمان واكنش در هر دو مرحلهٔ همخوان و ناهمخوان و همچنين در خطاي واكنش در هر دو مرحلهٔ همخوان و ناهمخوان، تفاوت معنا‌داري وجود دارد (0٫001>p). بين گروه شاهد و دو گروه تحت درمان با متادون و گروه وابسته به موادمخدر افيوني در زمان واكنش در هر دو مرحلهٔ همخوان و ناهمخوان و همچنين در خطاي واكنش در هر دو مرحلهٔ همخوان و ناهمخوان تفاوت معناداري وجود دارد (0٫001>p). همچنين بين گروه تحت درمان با متادون و گروه وابسته به موادمخدر افيوني در زمان واكنش در هر دو مرحلهٔ همخوان و ناهمخوان و همچنين در خطاي واكنش در هر دو مرحلهٔ همخوان و ناهمخوان تفاوت معنا‌داري وجود دارد (0٫001>p). نتيجه‌گيري: نتايج پژوهش بيانگر اين موضوع است كه درمان نگهدارنده با متادون بر بهبود كاركردهاي شناختي (حافظه و توجه انتخابي) افراد وابسته به موادمخدر تأثيرگذار است.

Background and objective: Addiction is a disorder that involves complex relations with cognitive functions. Individuals with history of substance dependence often suffer from impairments in cognitive functions. The present study evaluates the effect of Methadone maintenance treatment (MMT) on cognitive functions of opioid-dependent patients. Methodology: This research is an ex-post facto one. The study population consisted of all opioid-dependent patients and patients undergoing Methadone maintenance treatment in central prison of Hamedan. Convenience sampling was used to recruit 30 participants from among methadone- maintained patients, 30 opium-dependent patients as well as 30 non-dependent participants as the control group. The research instruments were Wechsler Memory Scale (WMS-III) and Stroop test. Analysis of variance (ANOVA) and Tuckey test were used to analyze the data. Results: The results show no statistically significant difference between methadone-maintained participants and non-dependent participants on Wechsler Memory Scale (p<0.001). Yet, both aforementioned groups were significantly different from opioid-dependent group (p<0.001). On Stroop test, the participants in the control group scored significantly higher than the participants in methadone-treatment group and the opiumdependent group in subscales of congruent error, incongruent error, congruent reaction time, incongruent reaction time (p<0.001). Conclusion: It can be concluded that Methadone maintenance treatment improves selective attention in opioid-dependent patients.