اثرات سطوح مختلف تره‌ هالوز و زمان‌ هاي مختلف نگهداري در رقيق‌ كننده‌ ها بر خصوصيات مني قوچ دالاق در شرايط مايع

Effects of Different Levels of Trehalose and Different Storage Times in on Dalagh Ram Semen Characteristics in Liquid Condition

زمينه و هدف: تلقيح مصنوعي در گوسفند يك راه موثر جهت بهبود ژنتيكي و مديريت توليد مثل مي‌ باشد. يكي از مراحل مهم و حياتي تلقيح مصنوعي محافظت از اسپرم قوچ طي فرآيند ذخيره‌ سازي است. مطالعه حاضر با هدف بررسي اثرات سطوح مختلف قند تره‌ هالوز و زمان‌ هاي مختلف نگهداري در رقيق‌ كننده‌ هاي تريس-زرده تخم‌ مرغ و تريس-زرده تخم بوقلمون برخصوصيات مني قوچ دالاق در شرايط نگهداري به صورت مايع بود. روش كار: در اين تحقيق نمونه‌ هاي مني از چهار رأس قوچ دالاق 2 تا 3 ساله جمع‌ آوري شد. نمونه‌ ها در رقيق‌ كننده‌ هاي مختلف، رقيق‌ سازي و تيمارهاي مختلف قند را دريافت نمودند. نمونه‌ هاي مني وارد پايوت‌ هاي 0/5 ميلي‌‌ ليتري گرديدند و به يخچال (دماي 5 درجه سانتي گراد) منتقل شدند. سپس در زمان‌ هاي مختلف ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت اسپرم، ﺷﺎﻣﻞ درﺻﺪ اسپرم ﻣﺘﺤﺮك، زﻧﺪه، سلامت غشاء و اسپرم طبيعي ﻣﻮرد ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. اين آزمايش به صورت فاكتوريل 3×4 با استفاده از طرح كاملاً تصادفي براي هر رقيق‌كننده به صورت مجزا انجام شد. تيمارها شامل سطوح مختلف قند تره‌ هالوز (صفر، 80، 100 و 120 mM) زمان‌ هاي مختلف نگهداري (صفر، 24 و 48 h) بودند. داده‌ ها در محيط اكسل پردازش و با استفاده از نرم افزار آماري SAS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. تجزيه واريانس داده‌ ها با رويه ANOVA و مقايسه ميانگين داده‌ ها توسط آزمون توكي در سطح خطاي 1% انجام شد. يافته­ ها: تأثير سطوح مختلف قند و زمان‌ هاي مختلف نگهداري در رقيق‌كننده تريس-زرده تخم‌ مرغ و تخم بوقلمون بر خصوصيات اسپرم‌ معني‌ دار بود (0/01>p). اثر متقابل سطوح قند و زمان‌ ها در رقيق‌ كننده تريس-زرده تخم‌ مرغ و تخم بوقلمون بر درصد تحرك و سلامت غشاء معني‌ دار بود (0/01>p). بيشترين درصد تحرك (3/45±86/00%) و زنده‌ ماني اسپرم (2/74±94/40%) و اسپرم طبيعي (2/69±88/00%) در رقيق‌كننده تريس-زرده تخم بوقلمون حاوي 120 ميلي‌ مولار قند و در زمان صفر به دست آمد. بيشترين درصد سلامت غشاء (2/66±72/40%) در رقيق‌ كننده تريس-زرده تخم بوقلمون حاوي صفر ميلي‌ مولار قند و در زمان صفر بود. نتيجه‌ گيري:براي رقيق نمودن مني قوچ دالاق استفاده از سطح 120 قند تره‌ هالوز در رقيق‌ كننده تريس- زرده تخم بوقلمون در ساعات اوليه ذخيره‌ سازي در شرايط مايع موثر مي‌ باشد.

Introduction & Objective: Artificial insemination in sheep is an effective way to improve genetic and reproductive management. One of the vital stages of artificial insemination is the protection of ram sperm during storage. The aim of this study was to evaluate effects of different levels of trehalose sugar and different storage times in Tris-chicken egg yolk and Tris-turkey egg yolk extenders on Dalagh ram semen characteristics in liquid condition. Materials and Methods: In this study, for semen sample collection four Dalagh rams in the age of 2- 3 years were used. The samples were diluted in different extenders, then received different trehalose sugar treatments. Semen samples were aspirated into 0.5 ml straws, and were transferred into the refrigerator (5°C). Then at different times, spermatozoa characteristics including percentage of motile and viable sperm and membrane and sperm normality were evaluated. This experiment was carried out in 4×3 factorial arrangement with the use of completely randomized design. Treatments were included different levels of trehalose sugar (0, 80, 100, 120 mM) and different storage times (0, 24 and 48 hours). The data were processed in Excel spread sheet environment and was analyzed by ANOVA procedure of Statistical Analysis System SAS (version 9.1). Comparison of data means were performed by Turkey test at the level of %1 error. Results: The results showed effects different levels of trehalose sugar and different storage times in Tris-chicken egg yolk and turkey egg yolk extenders on the sperm characteristics were significant (P<0.01). Interaction of sugar levels and times on the percentage of sperm motility and membrane integrity was significant (P<0.01). The highest sperm motility (86.00±3.45%) and viability (94.40±2.74%) and sperm normality (88.00±2.69%) were obtained in Tris-turkey egg yolk extender containing 120 mM trehalose sugar and at 0 hours. The highest sperm membrane integrity (72.40±2.66%) was obtained in Tris-turkey egg yolk extender containing 0 mM trehalose sugar and at 0 hours. Conclusion: For Dalagh ram semen dilution, the use 120 Mm of sugar trehalose in Tris-turkey egg yolk extender at the early hours of storage in liquid condition is effective.