مطالعه هيستومتريك و هيستوشيميايي سلول‌هاي موكوسي هشدار‌دهنده در نواحي مختلف اپيدرم پوست بدن ماهي كپور نقره‌اي (Hypophthalmichthys molitrix) بالغ نر و ماده

Histometrical and histochemical studies of alarm mucous cells in different regions of mature male and female epidermis of Silver carp (Hypophthalmichthys molitrix

يكي از سلول‌هاي اپيدرم پوست بدن ماهي كه تحت عوامل استرس‌زاي محيطي و بروز بيماري‌ها و آسيب به پوست از خود واكنش نشان مي‌دهد سلول‌هاي موكوسي هشدار‌دهنده مي‌باشند. به‌‌منظور مطالعه بافت‌شناسي و تعيين پراكنش اين سلول‌ها، تعداد 10 عدد ماهي كپور نقره‌اي بالغ نر و ماده مورد مطالعه قرار گرفت و از پوست نواحي مختلف بدن شامل سر، نواحي پشتي، شكمي و دم، نمونه‌هايي حداكثر به ضخامت 5 ميلي‌متر تهيه گرديد و پس از طي روش‌هاي استاندارد تهيه مقاطع بافتي، برش‌هايي به ضخامت 5 تا 6 ميكرومتر تهيه و مورد رنگ‌آميزي عمومي H&E، و رنگ آميزي‌ هاي هيستوشيميايي PAS و آلسين بلو(AB) باpH 1 و 2/5 قرار گرفتند. تعداد اين سلول‌ها در 100 ميكرومتر از طول اپيدرم هر ناحيه مورد شمارش قرار گرفت. نتايج به ‌دست آمده نشان‌داد كه سلول‌هاي بيضي‌ شكل و حجيمي به‌نام سلول‌هاي موكوسي هشدار دهنده در اپيدرم نواحي مختلف پوست ماهي كپور نقره‌اي وجود دارند. اين سلول‌ها در رنگ‌آميزي‌هاي هيستوشيميايي آلسين بلو(AB) باpH 1 و 2/5 واكنش مثيت داشته و به رنگ آبي رنگ‌آمبزي شدند كه بيانگر ماهيت اسيدي و سولفاته بودن موكوس ترشحي اين سلول‌ها مي‌باشد. پراكندگي اين سلول‌ها در نواحي مختلف پوست اين ماهي متفاوت بود و بر اساس پراكندگي آن‌ ها، پوست نواحي مختلف در دو جنس نر و ماده تقسيم ‌گرديد: در ماهيان نر بالغ: پوست ناحيه شكمي با 1/26± 5/40 عدد داراي بيش ‌ترين و پوست ناحيه دم با (0.92±0.19) عدد داراي كم‌ترين تعداد سلول هشدار دهنده در 100 ميكرومتر از طول اپيدرم بود ولي در ماهيان ماده بالغ: پوست ناحيه سر با 1/99±6/06 عدد داراي بيش ‌ترين و پوست ناحيه دم با 0/44±0/97 عدد داراي كم ‌ترين تعداد مي‌باشد.

Fish epidermis contains alarm mucous cells which they react to environmental stressful factors, diseases and damages to skin. For histometrical and histocheical studies of these cells, at least 10 mature male and female silvercarpwere selected and 5 mm thickness samples were taken from different parts of skin including head, dorsal, ventral and tail. 5-6µ sections were made using paraffin embedding methods, and stained by general staining of H&E histochemical staining including; PAS and alcian blue (AB) with PH 1 and 2.5. Numbers of alarm cells were counted in 100µ length of epidermis in each region. The results showed that there are voluminous and ellipsoid cells called alarm mucous cells in different regions of silver carp epidermis. These cells have positive reaction to AB staining in PH 1 and 2.5 which it showing the acidic and sulfated property of mucous secretion of these cells. The skin of silver carp fish can divided basis to alarm cells distribution in different parts of epidermis (head , dorsal regions, ventral regions and tail); in mature male fish: The maximum and minimum number of alarm cells in 100µ length of epidermis are in ventral (5.40±1.26) and tail (0.92±0.19) skin respectively but in mature female fish: The maximum and minimum were seen in head (6.06±1.99) and tail (0.97±0.44) skin respectively.