بررسي روند تغييرات زيستگاه گوزن زرد ايراني (Dama dama mesopotamica) درپارك هاي ملي و مناطق حفاظت شده دز و كرخه با استفاده از RS و GIS

Trend of habitat change for Persian fallow deer (Dama dama mesopotamicus) in Dez and Karkhe National Park and Protected Area using GIS and RS

جنگل‌ هاو بيشه ‌زارهاي پارك‌ هاي ملي ومناطق حفاظت شده دز وكرخه به‌ عنوان آخرين زيستگاه گوزن زرد ايراني (Dama dama mesopotamica) محسوب مي ‌گردد. دراين پژوهش روند تغييرات زيستگاه درطول 34 سال و دو دوره زماني سال‌ هاي 1973تا1989وسال‌ هاي 1989 تا 2007با تفسيرداده ‌هاي سنجنده هاي MSS 1973،TM1989 و2007LISS III واستفاده از دو روش طبقه‌ بندي نظارت نشده و نظارت شده بررسي شد. ابتدا نقشه‌ هاي پنج رده پوشش –كاربري اراضي شامل: سكونت‌ گاه ‌ها، كشتزار، جنگل، جنگل مخروبه و سطوح آبي تهيه و پس از ارزيابي صحت طبقه ‌بندي با استفاده از روش Cross Tabulation تغييرات پوشش وكاربري‌ ها آشكارسازي شد. نتايج نشان در طول زمان مورد بررسي سطح جنگل‌ ها 35 درصد كاهش و جنگل‌ هاي مخروبه 48 درصد افزايش يافته كه23درصد كاهش سطح جنگل‌ ها و32درصد افزايش جنگل‌ هاي مخروبه در دوره دوم بررسي اتفاق افتاده است. در طول دوره بررسي 25درصد از سطح جنگل‌ ها به جنگل‌ هاي مخروبه و10درصد ديگر به همراه20 درصد جنگل‌ هاي مخروبه به كشتزار تبديل شدند، از اين ‌رو تغييرات گسترده زيستگاه وكاهش سطح جنگل‌ ها مي‌ تواند يكي از عوامل كاهش شديد جمعيت گوزن زرد ايراني باشد كه حدود يك دهه از حضور اين گونه در اين منطقه گزارشي داده نشده است.

The forests and grasslands of Dez and Karkhe National Park and Protected area are considered as the last habitat for Persian Fallow Deer (Dama dama mesopotamica). In this research the trend of habitat change for was studied in two separate time periods of 1973-1989 and 1989-2007 by interpretation of data gathered from MSS 1973, TM 1989 and LISSIII 2007 Two unsupervised and supervised classification methods were used, Initially the maps of five cover and land-use classification including: settlements; agriculture; forest; degraded forest, and water classification were prepared Then, the accuracy classification was assessed, using Cross Tabulation method. The results indicate that in the total time of study the forest cover reduced 35% and degraded forest increased by 48%, from which 23% reduction in forest cover and 32% increase in degraded forest happened in the second period of study. In the total period of study 25% of forest cover converted to degraded forest and another 10% along with 20% degraded forest converted to agricultural lands. Therefore the vast habitat change and reduction of forest cover can be considered as one of the important factor resulted in rapid population reduction of Fallow Deer, which caused no sign of species presence to be recorded in the region for the past decade