اثرات متقابل حفاري تونل سبز كوه و منابع آب زيرزميني با رويكرد مديريت محيط زيست

Interaction Effects of Sabzkuh Tunnel Excavation and Ground Water Resources: (Environmental Management Approach

در اين مقاله به بررسي هيدروژئولوژي و زمين­ شناسي مسير تونل سبزكوه و گستره اطراف آن به منظور پيش­ بيني تغييرات رژيم طبيعي جريان آب زيرزميني و تاثيرات آن در منابع آبي چشمه­ ها پس از حفر تونل با رويكرد مديريت محيط ­زيست پرداخته شده است. در اين راستا، سازنده اي مختلف مسير تونل، گسل­ ها و دامنه پتانسيل تراوايي آن­ها شناسايي و طبقه­ بندي شد و از سوي ديگر منابع آبي و چشمه ­هاي مسير تونل، شناسايي و مرز هيدروژئولوژيكي مسير تونل به منظور بررسي اثرات متقابل حفاري تونل و منابع آب زيرزميني تعيين شد. بدين ترتيب، با توجه به اين داده ­ها مسير تونل به دو ناحيه (1) با خطرپذيري بالا (بخش چغاخور) و (2) با خطر­پذيري پايين (بخش سبزكوه) تقسيم ­بندي شد. پس از آغاز حفاري مكانيزه تونل، تغيير يكباره شرايط زمين و پيچيدگي زمين­ شناسي منطقه مورد مطالعه و هجوم يكباره گل و لاي همراه با آب فراوان به داخل تونل باعث شد كه علي­رغم كليه اقدامات تزريق و به سازي انجام­ شده در ناحيه ريزشي و قابليت­ هاي ماشين حفار مكانيزه، حفاري تونل متوقف شود. در ادامه به دليل برخورد به ناحيه گسلي مظهر چشمه ساكي­ آباد (آلوقره)، اين چشمه در كمتر از يك هفته خشك شد. خشك ­شدن چشمه ساكي­ آباد، تاثيرات منفي اجتماعي، زيست محيطي و اقتصادي روي منطقه داشت. نهايتاً با بررسي اين عوامل و لحاظ كردن كليه پارامترهاي آن، ادامه حفاري تونل متوقف شد. با بازبيني مطالعات و امكان­ سنجي كليه بخش ­هاي متاثر با رويكرد مديريت محيط ­زيست، تركيبي از تونل در بخش سبزكوه و كانال سطحي انتقال آب در بخش چغاخور و همچنين تغيير در پروفيل مسير به منظور كاهش اثرات زيست­ محيطي منطقه به طور نسبي امكان­ سنجي شد.

In this paper, hydrogeology and geology of Sabzkuh tunnel path and its environment has been reviewed, so as to anticipation of changes in the natural regime of underground waters and its impacts in springs resources after tunnel excavation with environmental management approach has been determined. For this purpose, different formation of tunnel path, faults and their permeability and potential amplitudes were recognized and categorized. From another perspective, water resources and springs of tunnel path were identified and hydrogeological boundary of tunnel path was determined to investigate interactions among tunnel excavation and underground water resources. According to these data, the tunnel path had been divided into two section: 1. High risk areas (Choghakhor region) 2. Low risk areas (Sabzkuh region). After tunnel mechanized excavation, changes of ground and geological complexity of studied zone and influx of mud along with abundance of water into tunnel caused cancelation of tunnel excavation despite all measures carried out for injection and reinforcement in risky area and capabilities of mechanized excavation machine. Following that, due to interaction to fault area of Sakiabad (Aloghareh), this fault had been dried in less than one week. Drying of Sakiabad spring had brought negative effects in terms of social, environmental and economical in the zone. Scrutiny of this factors and considering all parameters, the tunnel excavation had ceased. Reviewing studies and feasibility of all effected sections and with environmental management approach, combination of tunnel in Sabzkuh and water canal in Choghakhor section and change in the profile of path in order to reduce regional environmental impacts have been relatively considered.