مدل سازي مطلوبيت زيستگاه پايكا (Ochotona rufescens) با استفاده از روش تحليل عاملي آشيان بوم شناختي در پارك ملي گلستان

Habitat suitability modeling of Pika (Ochotona rufescens) using ENFA (Ecological Niche Factor Analysis) in Golestan National Park

ويژگي بوم ­شناختي گونه ­ها و تعيين مطلوبيت زيستگاه آن­ ها، يكي از اركان اصلي مديريت و حفاظت گونه­ هاي حيات­ وحش محسوب مي­ گردد. در اين مطالعه مطلوبيت زيستگاه پايكا (Ochotona rufescens) در پارك ملي گلستان مورد بررسي قرار گرفت. به­ منظورمد­ل­ سازي مطلوبيت زيستگاه اين گونه از روش تحليل عاملي آشيان بوم ­شناختي (ENFA) و نرم­ افزار بايومپر استفاده شد. لايه­ هاي اطلاعاتي به­كار برده شده به­عنوان متغيرهاي موثر بر حضور گونه شامل ارتفاع، شيب، جهت، شاخص پوشش گياهي(NDVI)[1]، فاصله از چشمه­ ها و رودخانه­ بود. نتايج در سطح معني­ داري 95 درصد نشان داد كه زيستگاه مطلوب اين گونه به­ طور ميانگين در ارتفاع 1325متر از سطح دريا و در شيب هاي 21 درجه، جهت جنوبي، فواصل 2291 و 3054 متري از آبراهه و چشمه­ ها قرار دارد. نتايج حاصل از مدل­ سازي مطلوبيت زيستگاه نشان داد كه زيستگاه مطلوب پايكا در پارك ملي گلستان عمدتاً در مناطق صخره­ اي و كوهستاني با پوشش استپي است.پايكاها داراي آشيان بومشناختي ميانه ­اي هستند و به زيستگاه هاي حاشيه ­اي تمايل بيش­تري دارند.

Investigation of the ecological characteristics of wildlife species and determination of habitat suitability of them is one of the main goals for wildlife management and protection strategies. In this study، habitat suitability of Pika (Ochotona rufescens) was investigated in Golestan National Park. In order to habitat suitability modeling، the Ecological Niche Factor Analysis (ENFA) method was used. Ecogeographic factors were also used as independent variables including altitude، slope، aspect، Normalized Difference Vegetation Index (NDVI)، distances from the springs and the rivers. Result with 95 % of significance level demonstrated that the best habitat for Pika was in average altitudes 1325 m a.s.l.، slope of 21degrees، south aspect، and distances of 2291 m far from the rivers، 3216 m from the springs.The results of habitat suitability modeling indicated that pika favorite Habitat in Golestan National Park was mostly at rocky and mountainous areas with steppe cover، that this species has a median niche and a tendency to occupy marginal habitats.