بررسي كيفيت آب و توان توليد رودخانه اهرچاي (آذربايجان شرقي) براساس جوامع بزرگ بي مهرگان كفزي

Water quality and macrozoobenthos communities production potential in the Aharchai river (Eastern Azerbaijan

به منظور آگاهي از شرايط اكولوژيكي، كيفيت آب و تعيين توان توليد رودخانه اهرچاي به مدت يك سال (از مهر ماه 1391 تا شهريور 1392) در 12 ايستگاه به طور ماهانه از جوامع كفزيان نمونه برداري انجام شد. نمونه برداري ها توسط سوربر انجام و نمونه ها در آزمايشگاه جداسازي، شناسايي، توزين و شمارش گرديدند. در اين رودخانه 12 خانواده از كفزيان شامل Planaridae، Lumbriculidae، Tubificidae، Culicidae، Glossiphoniidae، Gamaridae، Heptagenidae، Caenidae، Chironomidae، Simulidae، Limnaeidae و Sphaerideaشناسايي شدند. متوسط تعداد سالانه 159/83 عدد و زي توده 1/49 گرم در مترمربع تعيين گرديد. بيش ترين تعداد (277 عدد با زي توده 2/8 گرم در مترمربع) در شهريور ماه و كم ترين مقدار آن ها (66 عدد با زي توده 0/59 گرم در مترمربع) در آذر ماه تعيين گرديد كه نشان از تغييرات زماني كفزيان در اين رودخانه بوده است. هم چنين بين ميانگين هاي تعداد در مترمربع در ماه ها و ايستگاه هاي مختلف، براساس آزمون (F (p≤0/01 تفاوت معني دار ديده شده است. طبقات كيفي با روش هاي بوئر تعيين و نتايج نشان دادند كه ايستگاه 1 در طبقه آبي I و داراي كيفيت خيلي خوب و ساير ايستگاه ها به طور متوسط درطبقه آبي II و در كيفيت خوب قرار داشته اند. متوسط ساليانه وضيعت زيستي 1/85=Z و توان توليد جوامع كفزيان نيز 170 كيلوگرم در هرهكتار از بستر تعيين شده است. هم چنين كيفيت آب اين رودخانه باروش هيلسينوف HFBI) 4/98 ) و با كيفيت خيلي خوب تعيين گرديد. بنابر نتايج حاصله، اهرچاي يكي از زيستگاه هاي طبيعي سالم و كم تر در معرض ورود آلاينده و با تغييرات زماني و مكاني كفزيان و داراي توليد طبيعي نسبتا پايين ارزيابي گرديد.

The aims of this study were determined of water quality and macrozoobenthos communities' production potential in the Aharchai Riverone year (from October 2012 to September 2013). Samples were taken at 12 stations by sorber sampler (50×50cm) and in the library were separated، identified، counted and weighed. In the river identified 12 families of macrozoobenthos including: Planaridae، Lumbriculidae، Tubificidae، Culicidae، Glossiphoniidae، Gamaridae، Heptagenidae، Caenidae، Chironomidae، Simulidae، Limnaeidae، Sphaeridea. Average of annual number was 159.83 ind/m2 and biomass was 1.49g/m2.The highest number was in August and lowest number in December with temporal and spatial variations. There are significant difference (p<0.01)in number of ind/m2 between months and stations. Bauer method shown that st.1 was in class I with excellent quality and the other stations were in the class II with good quality. The average biological condition was Z=1.85 and production potential determined 170 kg/h. Helsenhoff index shown that (HFBI=4.98) water quality was very good. The results shown that Aharchai River is one of the natural habitats with well balance and it is relatively low pollution but macrozoobenthos communities were temporal and spatial variations.