وضعيت جمع‌آوري و دفع زباله‌هاي بيمارستاني مراكز آموزشي- درماني دانشگاه علوم پزشكي سبزوار در سال 1395

Survey configuration of collection and disposal of medical wastes in hospitals of Sabzavar, in 2016

اهداف: زباله‌هاي بيمارستان محتوي عوامل ميكروبي و تركيبات شيميايي و سمي و خطرناك براي سلامت بيماران، پرسنل و مراجعان است. با توجه به وجود مواد خطرناك و عفوني در زباله‌هاي بيمارستاني، مديريت مناسب آن الزامي است. هدف از انجام اين مطالعه بررسي وضعيت جمع‌آوري و دفع زباله‌هاي بيمارستاني مراكز آموزشي- درماني دانشگاه علوم پزشكي سبزوار در سال 1395 بود. مواد و روش ها: در اين تحقيق بررسي پسماندهاي پزشكي مراكز آموزشي- درماني دانشگاه علوم پزشكي سبزوار در سال 1395 انجام شد. داده‌هاي خام كمّي اوليه از سازمان مديريت پسماند شهرداري سبزوار دريافت شد. با استفاده از دستورالعمل سازمان بهداشت جهاني، بررسي پسماندهاي توليدي صورت‌گرفت. براساس بازديد روزانه و تكميل پرسشنامه، وضع مواد دفع‌شده از نظر نوع و نحوة جمع‌آوري، نگهداري و دفع، و ميزان تفكيك پسماندهاي توليدي در سه مركز آموزشي- درماني سبزوار مطالعه شد. روايي پرسشنامه را اساتيد دانشگاه تأييد كردند. پايايي آن نيز بر اساس ضريب آلفاي كرونباخ (80 درصد) تأييد شد. نتايج به‌دست‌آمده با نرم‌افزارهاي SPSS و EXCEL تجزيه‌وتحليل شد. نتايج: مجموع زباله‌هاي روزانه در بيمارستان‌هاي مورد بررسي، 869/5 كيلوگرم بود. به‌طور متوسط، براي هر تخت اشغال‌شده 2/20 كيلوگرم زباله توليد شده است. زباله‌هاي توليدي عبارت است از زبالة معمولي (22 درصد)، زبالة عفوني (47/5درصد)، زبالة شيميايي (0/6 درصد)، زبالة پاتولوژيكي (24/5درصد)، زبالة نوك تيز و برنده (5 درصد)، زبالة دارويي (0/2درصد) و زبالة تحت فشار (0/2 درصد). نتيجه گيري: نتايج اين مطالعه نشان داد كه وضعيت جمع‌آوري و دفع زباله‌هاي بيمارستاني در شهر سبزوار مطابق با بخشنامة وزارت بهداشت در رابطه با زباله‌هاي بيمارستاني، نظارت بر مديريت زباله صورت گرفته و وضعيت جمع‌آوري و دفع زباله‌هاي بيمارستاني در حد مطلوب است.

Background and purpose: Hospital waste contains microbial agents and chemical and toxic compounds that are hazardous to the health of patients, hospital personnel, and people visiting hospitals. Considering the presence of hazardous and infectious materials in hospital waste, it is essential that it be managed suitably. This research intended to study hospital waste collection and disposal at teaching treatment centers of Sabzevar University of Medical Sciences in 2016. Materials and methods: The present literature review on medical waste at Treatment-Teaching Centers of Sabzevar University of Medical Sciences was conducted in 2016. The initial raw quantitative data was received from the Waste Management Organization of Sabzevar Municipality. The guide issued by the World Health Organization was used to study the produced waste. Based on daily visits and completed questionnaires, the situation regarding disposed material with respect to type, collection method, storage, disposal and the degree of waste segregation at the three treatment-teaching centers were investigated. The validity of the questionnaire was confirmed by University Professors and its reliability by Cronbach’s alpha (that was 80%). Results were analyzed by using software (SPSS and Excel). Results: The studied centers produced 869.5 kg of waste per day or 2.20 kg per occupied bed on average. Ordinary, infectious, chemical, pathological, sharp or pointed, pharmaceutical, and pressurized waste constituted 22%, 47.5%, 0.6%, 24.5%, 5%, 0.2%, and 0.2% of the total. Conclusions: Results showed that hospital waste in Sabzevar was collected and disposed according to the circular of the Ministry of Health regarding hospital waste, waste management was supervised, and hospital waste collection and disposal was of desirable quality.