ارزيابي آسيب پذيري زيست محيطي در مواجهه با آشفتگي هاي انساني و طبيعي (مطالعه موردي: منطقه حفاظت شده عباس آباد - استان اصفهان

Environmental Vulnerability Assessment in Abassabad Protected Area in the Face of Human Impact and Natural Disturbances

با وجود به تلاش هاي بسيار جهاني در راستاي حفاظت از تنوع زيستي، تغييرات كاربري و پوشش اراضي، تغييرات اقليمي، تكه تكه شدن زيستگاه ها و فعاليت هاي انساني، از جمله تهديداتي است كه مي توانند باعث افزايش آسيب پذيري مناطق حفاظت شده طبيعي شوند. از چالش هاي پيش روي مديران حفاظت، اطمينان از پايداري دراز مدت مناطق از طريق حفاظت از ارزش هاي اكولوژيكي آن ها در مقابل فشارهاي طبيعي و انساني است. اين تحقيق، با استفاده تركيبي از سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) و فرايند تحليل سلسله مراتبي (AHP) به ارزيابي آسيب پذيري منطقه حفاظت شده عباس آباد، واقع در شرق استان اصفهان، براي بهبود استراتژي هاي حفاظتي در منطقه مطالعه مي پردازد. براي اين منظور، پس از بررسي منطقه و برداشت اطلاعات لازم و هم چنين مرور منابع، معيارهاي مهم شناسايي و با استفاده از تحليل سلسله مراتبي، ساختار حل مسئله شكل گرفت. در ادامه پايگاه داده ها، شامل لايه هاي معيار تشكيل شد. به منظور كسب اهميت معيارها كه در دو گروه اصلي بيوفيزيك و آشفتگي ها جاي گرفتند، با استفاده از پرسشنامه، نظر كارشناسان خبره گردآوري شد و داده هاي به دست آمده در نرم افزار Expert choice مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. با توجه به نتايج، معيار آشفتگي از اهميت بيش تري نسبت به معيار بيوفيزيكي برخوردار مي باشد. با توجه به نظر كارشناسي، جاده ها با وزن 0/45، عامل آشفتگي در منطقه مطالعه مي باشد. نقشه نهايي در ارزيابي وضعيت زيستگاه، بررسي آسيب پذيري نسبت به فشارهاي محيط زيستي، شناسايي و تعيين وسعت نواحي تهديد شده مورد استفاده قرار گرفت. با توجه به نتايج، نزديك به 17 درصد از منطقه به شدت آسيب پذير مي باشد كه در نواحي شمالي و شرقي و 15درصد از منطقه از آسيب پذيري بسيار پاييني برخوردار است كه در نواحي مركزي واقع شده است.

Despite the large global biodiversity conservation efforts، there are many threats including land-use/cover changes، climate change، habitat fragmentation، and anthropogenic activities that can increase the potential vulnerability of a natural protected area. The challenge for conservation managers is to ensure the long-term sustainability of an area by preserving its ecological values against natural and human pressures. This research proposes an integrated use of GIS?based Analytic Hierarchy Process (AHP) for vulnerability assessment of Abbasabad Protected area، Eastern part of Isfahan province، to foster conservation strategy in the study area. For this purpose، after intensive literature review، and field visit the most important criteria were identified and using Analytic Hierarchy Process (AHP)، problem solving structure was formed، and then the database contains criteria layers was prepared. The criteria were divided into two main groups including 1) biophysical criteria، and 2) disturbances، and then criteria importance was obtained with poll from experts. The data analyses have been done by Expert Choice software. The results showed that disturbance criteria are more important comparing biophysical criteria for determining priority areas for conservation planning in the study area. The final map can be used to assess habitat condition، Vulnerability to environmental pressures and identifying areas with high risk. Based on the result، approximately 17 percent of the study area that is located in the North and East part of the study area is the most vulnerable and 15 percent of the area that is located in the central part، are less vulnerable.