بررسي ويژگي هاي زيستگاهي ماهي Barbus lacerta Heckel 1843 در رودخانه طالقان، حوزه سفيد رود

Fish habitat use characteristics of Barbus lacerta (Heckel 1843) in Taleghan River (Sefid River basin

بررسي ويژگي هاي زيستگاهي گونه ها نقش مهمي در مديريت آن ها دارد و تصميم گيري در مورد شيوه مديريتي مناسب، تنها با مشخص شدن نيازهاي زيستگاهي آن ها امكان پذير است. اين مطالعه با هدف ثبت داده هاي مربوط به توزيع گونه Barbuslacerta و تعيين زيستگاه انتخابي اين گونه براي حفاظت آن و مديريت بهتر آن به اجرا درآمد. در مطالعه حاضر براي بررسي ويژگي هاي زيستگاهي و زيستگاه انتخابي اين گونه در رودخانه طالقان، متغيرهاي محيطي شامل عمق، عرض رودخانه، سرعت جريان آب، دماي آب، ارتفاع ازسطح دريا و قطر سنگ بستر، در 33 ايستگاه از بالادست به سمت پايين دست رودخانه اندازه گيري شد سپس داده هاي به دست آمده در نرم افزار Habsel تحليل شدند. براساس نتايج، محدوده مورد استفاده و محدوده زيستگاه انتخابي با توجه به ميزان در دسترس بودن ويژگي هاي زيستگاهي براي هر متغير براي ماهيان بزرگ تر و كوچك تر از 90 ميلي متر به دست آمد. نتايج نشان داد كه زيستگاه انتخابي هر دو گروه، محدوده مشابهي از متغيرها شامل عرض رودخانه 7/5-2/5 متر، ارتفاع 1600-1400 متر، دماي 16-15 درجه سانتي گراد، سرعت جريان 0/4-0/2 متربرثانيه و قطر سنگ بستر 30-24 سانتي متر مي باشد. به عبارت ديگر سس ماهي كوراي جوان، نواحي كم عمق با عرض و سرعت جريان كم كه حاوي سنگ بستر درشت مي باشند را انتخاب مي كند و وقتي بالغ مي شود همان نواحي با عمق بيش تر (54-48 سانتي متري) و بستري حاوي سنگ هاي درشت تر را انتخاب مي نمايد. نتايج اين مطالعه مي تواند در برنامه هاي حفاظتي بلندمدت و مديريت شيلاتي اين گونه مورد استفاده قرار گيرد و قابليت پيش بيني پراكنش سس ماهي كورا را براساس ويژگي هاي محيطي رودخانه فراهم نمايد.

Investigation of habitat use characteristics play an important role in their management and decision about appropriate management is feasible only with understanding of their habitat requirements. This study was conducted to provide distribution data of Barbus lacerta and determination of its habitat use characteristics in order to its better management and protection. In the present study for investigation of the habitat use characteristics of Kura barbel in Taleghan River، environmental variables، including depth، river width، current velocity، temperature، elevation and diameter of substrate stones in 33 stations from upstream to downstream were measured. Then this data were analyzed using Habsel software. The range of used and selected habitat were obtained with regard to the availability of the habitat variables for specimens larger and smaller than 90 mm. The results showed that both studied groups select similar ranges، including river width of 2.5-7.5 me، elevation of 1400-1600 m asl، temperature of 16-15°C and substrate with stone diameter of 24-30 cm i.e. The younger Kura barbel selects lower depth area with lower river width and current velocity that have substrate with large stones، whereas adults selects same area with deeper water (48-54 cm) and larger bed stones. Since there is little study regarding habitat suitability of riverine fishes، the findings of this study can be used in long-term protection program and management of this species. In addition، the results can provide prediction of its distribution based on the environmental variable of river.