مدل سازي مطلوبيت زيستگاه بهاره و تابستانه گراز (1758 Sus scrofa، Linnaeus) در پناهگاه حيات وحش جاسب اراك با استفاده از روش حداكثر آنتروپي

Spring and summer habitat suitability modeling of wild boar (Sus scrofa) in Jassb wildlife refuge of Arak using Maximum Entropy (MaxEnt) method

درك صحيح ارتباط بين توزيع حيوانات و زيستگاه آن ها مي تواند نقش مهمي، در حفاظت و مديريت گونه هاي در معرض تهديد داشته باشد. جمعيت هاي گراز وحشي (Sus scrofa) به ه طور چشمگير در دهه هاي اخير در سرتاسر ايران افزايش يافته است. گسترش دامنه فعاليتي گراز وحشي در زيستگاه هاي مختلف، سبب افزايش تعارض اين گونه با انسان شده است. بدين منظور، آگاهي از نياز هاي زيستي گراز نقش مهمي در برنامه ريزي مديريت گونه و زيستگاه دارد. مدل سازي مطلوبيت زيستگاه گونه گراز، به بررسي عوامل موثر بر مطلوبيت زيستگاه و كاهش مطلوبيت برخي نواحي، به منظور كنترل اثرات مخرب آن ها مي پردازد. هدف از مطالعه حاضر، مدل سازي مطلوبيت زيستگاه گراز در دو فصل بهار و تابستان در پناهگاه حيات وحش جاسب اراك، به عنوان ابزاري مهم در شناسايي نحوه توزيع و پراكنش گونه ها، مي باشد. در اين مطالعه با استفاده از ده متغير محيطي و روش آنتروپي بيشينه (MaxEnt) نقشه مطلوبيت زيستگاه گونه تهيه شد. نتايج حاصل از مدل با استفاده از آماره سطح زير منحني (AUC) و منحني ويژگي عامل دريافت كننده (ROC) ارزيابي شد و اهميت نسبي متغير ها براساس آزمون جك نايف مشخص شد. نتايج نشان داد كه مدل در پيش بيني مناطق مطلوب زيستگاه گونه، موفق بوده است (0/77=AUC). براساس نتايج حاصل از تحليل حساسيت سنجي، متغير هاي مدل رقومي ارتفاع، شيب و فاصله تا روستا بيش ترين تاثير را در انتخاب زيستگاه مطلوب گونه داشته اند. بررسي ها نشان داد،گراز به مناطقي با تيپ پوشش گياهي (Perennual grasses، Artemisia aucheri، Astragalus spp)، مناطق مسطح با شيب بسيار پايين (0 تا 7 درصد) تمايل بيش تري دارد. مطلوبيت زيستگاه با، افزايش ارتفاع و كاهش فاصله از روستا رابطه عكس دارد.

Correct understanding of the relationship between the distribution of animals and their habitat can play an important role in the conservation and management of threatened species. Populations of wild boar (Sus scrofa) have increased significantly during recent decades throughout Iran. So that، its vast activity range in different habitats has increased its conflicts to human communities. Therefore، knowledge of the biological requirements of wild boar (Sus scrofa) is so important in species and habitats management planning. Habitat suitability of species such as wild boar deals with investigation of factors influencing on habitat suitability and also suitability reduction of some areas in order to control their devastating effects. The aim of present study is to model suitability of habitat in spring and summer seasons in Jassb wildlife refuge، as an important tool for identifying the distribution way of wild boar. In this study، habitat suitability map is prepared based on 10 environmental variables data and using Maximum Entropy (MaxEnt) method. The results of the model was assessed using the area under curve (AUC) and Receiver Operating Characteristic (ROC) statistics and relative importance of variables was determined using Jackknife test. The results showed that the model was successful in prediction of suitable areas for species habitat (AUC = 0.77). Based on results of sensitivity analysis، DEM (Digital elevation model)، slope and distance to rural region had the most impact on selection of species suitable habitat. Studies showed that، wild boar has more tendency to areas with (Perennual grasses، Artemisia aucheri، Astragalus spp) vegetation type and flat areas with very low slop (0 to 7 percent). Habitate suitability has inverse correlation to height increase and reduction of distance to rural area.