بررسي تاثير آموزش مبتني بر تئوري رفتار برنامه ريزي شده در پيشگيري از پوسيدگي دندان هاي دائمي دانش آموزان پايه پنجم ابتدايي در شهرستان خواف

The Effect of Education Based on the Theory of Planned Behavior on Caries Prevention of Permanent Teeth in Fifth Grade Students in Khaf City

مقدمه: استفاده از مدل ها و نظريه هاي آموزش بهداشت نقش مهمي در طراحي مداخلات و ارتقاء سلامت دهان و دندان ايفا مي نمايد. هدف از اين پژوهش بررسي تاثير آموزش مبتني بر تئوري رفتار برنامه ريزي شده، در پيشگيري از پوسيدگي دندان هاي دائمي دانش آموزان پايه پنجم ابتدايي در شهرستان خواف بود. مواد و روش ها: در اين مطالعه مداخله اي- نيمه تجربي، 61 نفر از دانش آموزان پايه پنجم ابتدايي شهر خواف در زمستان 1392 به روش نمونه گيري خوشه اي طبقه بندي شده انتخاب شدند و به طور تصادفي به گروه كنترل و آزمون تخصيص يافتند. ابزار جمع آوري داده ها پرسشنامه محقق ساخت شامل سئوالاتي در مورد اطلاعات دموگرافيك، آگاهي، نگرش، هنجار ذهني، كنترل رفتار درك شده، قصدرفتاري و رفتار استفاده از مسواك و نخ دندان بود كه توسط دانش آموزان در سه مقطع زماني قبل، بلافاصله و يك ماه بعد از مداخله آموزشي تكميل گرديد. داده هاي جمع آوري شده با استفاده از نرم افزار SPSS با ويرايش 16 و آمار توصيفي و آزمون هاي همبستگي پيرسون، تحليل واريانس با اندازه گيري هاي مكرر و رگرسيون خطي ساده در سطح معني داري 0/05 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته ها: يافته ها نشان داد كه تفاوت معني داري در ميانگين نمرات آگاهي، نگرش، هنجار انتزاعي، كنترل رفتاري درك شده، قصدرفتاري و رفتار استفاده از مسواك و نخ دندان در بين دانش آموزان گروه آزمون بعد از انجام مداخله آموزشي نسبت به گروه كنترل به وجود آمده بود (p<0/001). نتيجه گيري: نتايج مطالعه نشان داد كه تئوري رفتار برنامه ريزي شده مي تواند به عنوان چهارچوب نظري مناسبي براي طراحي و اجراي مداخلات سلامت دهان و دندان بكار رود.

Introduction: Using models and theories of health education plays an important role in promoting oral health. The aim of this study was to evaluate the impact of education based on the theory of planned behavior on caries prevention of permanent teeth in fifth grade students in the city of khaf. Materials & Methods: In this interventional semi-experimental, a sample of fifth grade students (N=61) from the city of Khaf (in winter of 2014) were selected by stratified cluster sampling. The subjects were divided into two groups of experimental and control groups. A questionnaire was given to each of them measuring demographics, knowledge, attitudes, subjective norms, perceived behavioral control, behavioral intention and behavior. The questionnaires were completed by students during the three periods: before, immediately after and one month after the intervention. Data were analysed using SPSS software version16.5 using descriptive statistics and Pearson correlation test, Repeated Measures ANOVA and linear regression models (a=0.05). Results: The results showed significant differences in mean of attitude, subjective norm, perceived behavioral control, behavioral intention and behavior of brushing and flossing in the experimental group after the intervention had occurred (P<0.001), but no significant change was observed in the control group (P>0.05). Conclusions: The theory of planned behavior could be used as an appropriate theoretical framework for the design and implementation of oral health interventions.