ارزيابي كيفيت آب رودخانه دهبار با استفاده از شاخص هاي زيستي

Assessment of water quality in the Dehbar River using biological indicators

شاخص هاي زيستي مي توانند به عنوان يكي از روش هاي مفيد و كارآمد براي ارزيابي كيفيت آب به كار گرفته شوند. در بي ش تر مطالعات پايش زيستي، بزرگ بي مهرگان كفزي به دليل تغيير در تراكم و تنوع خود در اثر فشارهاي زيست محيطي و انساني مورد توجه قرار گرفته اند. در اين راستا، هدف از انجام پژوهش حاضر، تعيين درجه آلودگي رودخانه دهبار (خراسان رضوي) با استفاده از شاخص هاي HFBI، BMWP، ASPT، EPT/CHIR بود. نمونه برداري طي يك فصل از مهرماه تا اواخر آذر 1395 در شش ايستگاه انجام شد. در مجموع 736 عدد ماكروبنتوز متعلق به 7 راسته و 16 خانواده شناسايي شدند كه بيش ترين فراواني مربوط به خانواده Baetidae با 35 درصد بود. نتايج حاصل از شاخص هاي زيستي نشان داد كه ايستگاه هاي شماره 1، 2 و 3 را در طبقه متوسط تا بد و ايستگاه هاي 4، 5 و 6 در طبقه متوسط تا خوب طبقه بندي قرار مي گيرند. هم چنين نتايج نشان داد كه ايستگاه هاي پايين دست تحت تاثير فعاليت هاي انساني بوده، درحالي كه ايستگاه هاي با كيفيت در بالادست رودخانه قرار داشته و تحت اختلالات كم تر انساني بودند. به طوركلي تحقيق نشان داد كه شاخص هاي زيستي مي تواند ابزار مناسبي براي بررسي و پايش وضعيت كيفيت آب رودخانه دهبار باشند.

Biological indicators can be used as a useful and efficient method for assessing the quality of water. In most biomonitoring studies، benthic macroinvertebrates are considered due to extremely sensitive to environmental or anthropogenic pressures by changing in density and diversity. In this context، the aim of the present study was to determine the degree of contamination of the Dehbar River، (Khorasan Razavi) using the indices of HFBI، BMWP، ASPT، EPT / CHIR. Sampling was conducted from October and December 2016 at six sampling stations. A total of 736 macroinvertebrates belonging to 7 orders and 16 families were identified and the Baetidae family with 35 percent was the most frequent. The results of biological indicators indicated that the stations of 1، 2 and 3 were rated as moderate to bad، the stations of 4، 5 and 6 were rated as good to excellent. and also، the results showed that the downstream stations were influenced by human activities، while the more quality stations were located in upstream and they were influenced under less human disturbances. Overall، the study found that biological indicators can be a useful tool to monitor and assess the status of water quality of the Dehbar River.