پديد آورندگان :
قرباني، اردوان دانشگاه محقق اردبيلي - دانشكده فناوري كشاورزي و منابع طبيعي , نظري، فريبا دانشگاه محقق اردبيلي - دانشكده فناوري كشاورزي و منابع طبيعي , اصغري، علي دانشگاه محقق اردبيلي - دانشكده فناوري كشاورزي و منابع طبيعي , مولايي، مريم دانشگاه محقق اردبيلي - دانشكده فناوري كشاورزي و منابع طبيعي , عظيمي معطم، فرزانه مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان اردبيل
كليدواژه :
پوشش گياهي , رج بندي , سبلان استان اردبيل , عوامل بوم شناسي , پوشش گياهي واحد فيزيونومي علف بوته - زار
چكيده فارسي :
اين تحقيق با هدف بررسي تاثير ارتفاع از سطح دريا بر ساختار تركيب و تنوع گونه اي در دامنه هاي شمالي سبلان در سطح واحد رويشي علف بوته زار صورت گرفت. پس از بررسي هاي ميداني و با توجه به جاده هاي دسترسي نمونه برداري در سطح سه طبقه ارتفاعي (كمتر از 2000، 2500-2000 و بيشتر از 2500 متر) در طول 7 ترانسكت و هر ترانسكت 10 پلات يك متر مربعي برداشت شد. در هر پلات درصد تاج پوشش گياهي و تراكم گونه اي و پارامترهاي پوشش سطحي ثبت شد. نمونه هاي گياهي جمع آوري و شناسايي شدند. نمونه خاك از ترانسكت ها برداشت و پارامترهاي آن در آزمايشگاه اندازه گيري شد. مقايسه ميانگين ترانسكت ها و طبقات ارتفاعي با استفاده از آزمون دانكن انجام شد. از روش تجزيه به مولفه هاي اصلي (PCA) و آناليز تطبيقي متعارفي (CCA) براي گروه بندي مكان هاي نمونه برداري و بررسي تاثير عوامل اكولوژيكي در انتشار گونه هاي گياهي استفاده شد. نتايج تجزيه و تحليل داده هاي 7 ترانسكت و 3 طبقه ارتفاعي نشان داد كه، تاثير ارتفاع بر درصد تاج پوشش گياهي 0/01 (P≤ و تراكم گونه اي) 0/05≥(P معني دار است. با توجه به نتايج روش PCAبا 94/18 درصد واريانس، متغيرهاي اسيديته خاك، مواد آلي ذره ي، ماده آلي، درصد شن، دما، ارتفاع از سطح دريا، بارندگي، فسفر، ميانگين وزني قطر خاكدانه ها، هدايت الكتريكي، خاك لخت، درصد سنگ و سنگ ريزه، پتاسيم و درصد رس، شيب و لاشبرگ از عوامل موثر در گسترش پوشش گياهي طبق چهار مولفه اول مي باشند. در روش CCA با 76/9درصد واريانس را پارامترهاي پتاسيم، درصد سيلت و شيب، بارندگي، ارتفاع از سطح دريا، آهك، فسفر، دما، هدايت الكتريكي، درصد خاك لخت، ميانگين وزني قطر خاكدانه ها، درصد مواد آلي ذره ي، درصد رس، سنگ و سنگ ريزه، ماده آلي، لاشبرگ، شن و اسيديته خاك به ترتيب به عنوان عوامل موثر در انتشار گونه ها طبق سه مولفه مي باشند. با استفاده از نتايج اين تحقيق مي توان در مديريت مراتع سبلان، بخصوص در امر اصلاح و توسعه آن بهره برداري نمود
چكيده لاتين :
This study aimed to investigate the effect of altitude on the structure and composition of species diversity in North of Sabalan on the grass-shrubland physiognomic unit. After a field survey with regard to the road accessibility, sampling at three height levels (less than 2000, 2500 to 2000 and more than 2500 m) along the 7 transects, and 10 one square m plot at each transect were collected. In each plot the percentage of canopy cover and species density, and land cover parameters were recorded. Plant samples were collected and identified. Soil sample were collected from each transect and parameters were measured in the laboratory. Mean ccomparison of transects and height levels was conducted using Duncan test. Principal component analysis (PCA) and canonical correspondence analysis (CCA) for grouping sampling locations and to evaluate the effect of ecological factors in the distribution of plant species were used. The results of the data analysis for 7 transects and 3 height levels, showed that the effect of elevation on the canopy cover (P≤ 0.01) and species density (P≤0.05) is significant. According to the results of PCA with 94/18% of the variance, pH, organic matter particles, organic matter, sand, temperature, altitude, rainfall, phosphorus, mean weight diameter, electrical conductivity, bare soil, stone and gravel, potassium, clay, slope and litter from the first four components are the factors in the distribution of vegetation. In the CCA method with 76/9% of the variance based on three components, potassium, percentage of silt and slope, rainfall, altitude, lime, phosphorus, temperature, electrical conductivity, percentage of bare soil, mean weight diameter, the percentage of organic matter particles, percentage of clay and gravel, organic matter, litter, sand and pH, respectively are the factors in the distribution of vegetation. The results of this study can be used in the proper rangelands management of Sabalan, particularly in the improvement and development of these rangelands.
