پديد آورندگان :
كوچ، يحيي دانشگاه تربيت مدرس - گروه جنگلداري , حق وردي، كتايون دانشگاه آزاد اسلامي كرج - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي , بيرانوند، محمد دانشگاه تربيت مدرس - گروه جنگلداري
كليدواژه :
پهن‌برگ , سوزني برگ , خاكدانة تر , كربن آلي ذره‌اي , نيتروژن آلي ذره‌اي
چكيده فارسي :
اثر سه توده توسكاي ييلاقي، افراپلت و زربين با سن 28 سال و همچنين عرصه فاقد پوشش بر پايداري خاكدانه و مواد آلي ذره‌اي خاك در جنگل دارابكلاي ساري بررسي شد. در هر يك از عرصه‌ها، شش نمونه خاك سطحي با دو عمق 10-0 و 20-10 سانتي‌متري، در مجموع 12 نمونه از هر عرصه، براي تجزيه آزمايشگاهي برداشت شد. به‌منظور بررسي تفاوت يا نبود تفاوت در مقادير مشخصه‌هاي مختلف خاك در ارتباط با نوع پوشش‌هاي جنگلي و عمق خاك از آزمون تجزيه واريانس دوطرفه در قالب طرح فاكتوريل استفاده شد. نتايج بيانگر تغييرپذيري مشخصه‌هاي فيزيكي و شيميايي و زيستي خاك شامل جرم مخصوص ظاهري، بافت، رطوبت، pH، هدايت الكتريكي، آهك، كربن، نيتروژن، عناصر غذايي قابل جذب، تعداد و زي‌توده كرم‌هاي خاكي در سطح عرصه‌هاي بررسي‌شده بوده است. براساس يافته‌هاي اين پژوهش، جنگلكاري سبب افزايش درصد پايداري خاكدانه، مقدار كربن و نيتروژن آلي ذره‌اي در هر دو عمق مورد بررسي شده است. لايه‌هاي بالايي و پاييني خاك تحت توده توسكاي ييلاقي داراي بيشترين مقادير مشخصه‌هاي پايداري خاكدانه (79/3 و 82/4 درصد)، كربن آلي ذره‌اي (4/24 و 3/56 گرم بر كيلوگرم) و نيتروژن آلي ذره‌اي (0/45 و 0/4 گرم بر كيلوگرم) بود و كمترين مقادير اين مشخصه‌ها به‌ترتيب با 50/54 و 52/76 درصد، 1/98 و 1/48 گرم بر كيلوگرم، 0/22 و 0/16 گرم بر كيلوگرم در عرصه فاقد پوشش مشاهده شد. نتايج بيانگر آن است كه جنگلكاري با گونه توسكاي ييلاقي، سبب پايداري خاكدانه و تقويت مواد آلي ذره‌اي خاك شده و براي احياي عرصه‌هاي جنگلي تخريب‌يافته پيشنهاد مي‌شود.
چكيده لاتين :
After 28 years, the effects of Alnus subcordata (AS), Acer insigne (AI), Cupressus sempervirens (CS) plantations and also bare land on soil aggregate stability and particulate organic matter (POM) were studied in Darabkola forest located in Sari, Iran. In each stand, six soil profiles were sampled at depths of 0-10 and 10-20, resulting in 12 soil samples for each stand. The samples were transferred to laboratory for analysis. The soil properties were analyzed by using two-way analysis (ANOVA) procedure, treating forest stands and soil depths as factors with interaction. Results are indicating that the variability of soil physico-chemical and biological properties, i.e., bulk density, texture, moisture, pH, EC, lime, carbon (C), nitrogen (N), available nutrient, earthworms density/biomass, in different studied areas. According to our data, the plantation increased aggregate stability, POM-C and POM-N in both of depths. The upper and lower layers of soil had the highest amounts of soil aggregate stability (79.3 and 82.4 %), POM-C (4.24 and 3.56 g/kg) and POM-N (0.45 and 0.4 g/kg) under the AS forest stand. The least values of these characters were found under bare lands (50.54 and 52.76 %, 1.98 and 1.48 g/kg, 0.22 and 0.16 g/kg, respectively). Results showed that the planting of AS trees improved aggregate stability and POM and it is recommended for rehabilitation of degraded forest areas.
