تحليل جامعه شناختي رمان «سهم من» با تكيه بر نظريات «لوسين گلدمن»

Sociological Analysis of the Novel My Share Based on Lucien Goldman’s Theories

رمان «سهم من» اثر پرينوش صنيعي در زمره پرفروش ترين رمان هاي 14 سال اخير ايران است كه در سال 82 توسط انتشارات روزبهان به چاپ رسيد. اين رمان با داستان پردازي زيبا علاوه بر نماياندن شرايط و اوضاع اجتماعي دهه 40 و پس از آن، به توصيف جايگاه زن در آن دوران مي پردازد. در اين مقاله سعي گرديده است به اين مسئله پاسخ داده شود كه چگونه عوامل سياسي، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي سبب نگارش اين رمان شده است؟ با توجه به اينكه در جامعه شناسي ادبيات به جهت مفهوم نمودن پيوند هاي متن ادبي و جامعه، به بررسي رابطه اثر ادبي و ساختارهاي سياسي،اجتماعي،اقتصادي و فرهنگي مي پردازد. از اين روي در مقاله حاضر تلاش گرديده است بر اساس نظريه «ساخت گراي تكويني لوسين گلدمن» اين اهداف روشن گردد كه مفاهيم و موضوعات مربوط به پديده هاي اجتماعي در رمان «سهم من» و تاثير وقايع و اوضاع جامعه بر اين رمان؛ همچنين جايگاه زن و نقش او در جامعه چگونه در اين اثر ادبي نمود دارد. در اين تحليل، اثر در دو مرحله دريافت و تشريح كه در مرحله دريافت بر اساس تحليل شخصيت ها و در مرحله تشريح بر اساس تحليل جامعه مورد بررسي قرار مي گيرد. از آنجا كه ساختار اجتماعي رمان نيز كاملا منطبق بر ساختار اجتماعي جامعه است، بسياري از مولفه هاي اين روش بر آن قابل انطباق است.

Parinoush Saniee’s My Share, published in 2003, is an Iranian bestseller of recent years. A page-turner, the novel displays the atmosphere and milieu of Iran’s 1960s and afterwards, as well as the social condition for women during those days. The present research is to find an answer for the question of how the political, social, economic, and cultural factors have brought about the production of this novel. Considering the sociology of literature, in which the relation between political, social, economic and cultural structures and a certain literary work is studied in order to reveal the connection between literature and society, the researchers have tried to base the research on Lucien Goldman’s theory of ‘Genetic Structuralism” to discover the impression of social grounds and instigations on the writing of My Share, and also the role of women in social changes as pictured in it. To do so, the novel has been studied through two steps, i.e. firstly understanding the narration via the analysis of the characters, and then interpreting the story throughout the analysis of the then society. While the sociological structure of the novel is compatibly based on the social structure of the community, many elements of Goldman’s theories are true about it.