توسعۀ دياگرام مديريت تراكم توده براي توده‌هاي جست‌زاد همسال برودار (Quercus brantii Lindl) در زاگرس مركزي

Development of stand density management diagram for Quercus brantii even-aged coppice stands in the Central Zagros

دياگرام مديريت تراكم توده، از روش‌هاي مؤثر براي طراحي، نمايش و ارزيابي گزينه‌هاي مختلف مديريت رژيم‌هاي تراكم در توده‌هاي همسال است. هدف بررسي حاضر، تعيين ابزاري براي مديريت تراكم در توده‌هاي شاخه‌زاد برودار بود. از اين دياگرام مي‌توان براي مديريت تراكم توده براساس هدف تعيين‌شده و برآورد سريع حجم توده استفاده كرد. براي توسعۀ اين دياگرام از چهار متغير ارتفاع غالب، تعداد جست در هكتار، جذر مربع ميانگين قطر و حجم در هكتار استفاده شد. داده‌هاي لازم از 15 تودۀ شاخه‌زاد همسال برودار در قالب 71 پلات موقت در ناحيۀ رويشي زاگرس مركزي واقع در استان چهارمحال و بختياري برداشت شد. ساخت اين دياگرام با دو رابطۀ پايۀ حجم و مربع ميانگين قطر با متغيرهاي وابستۀ تعداد در هكتار و ارتفاع غالب انجام گرفت. به‌دليل وجود خطا در برآورد سمت چپ و راست دياگرام، از روش برازش همزمان روابط استفاده شد. در اين دياگرام براي تعيين وضعيت رشد از بين شاخص‌هاي مختلف تراكم از شاخص فاصلۀ نسبي به‌دليل مستقل بودن از كيفيت رويشگاه و سن توده استفاده شد و همچنين ارتفاع غالب به‌عنوان معياري براي تعيين فواصل تنك كردن به‌كار رفت. در نهايت براي روشن شدن كاربرد اين دياگرام در شرايط يك توده با موجودي متوسط، يك مثال عملي براي برنامۀ تنك كردن با ارتفاع غالب هدف 8 متر و دو فاصلۀ تنك كردن پيشنهاد شد. از اين دياگرام مي‌توان در برآورد سريع حجم و پيشنهاد برنامه‌هاي اصلاحي جنگل‌شناسي (تنك كردن جست‌گروه‌ها) در طرح‌هاي مديريت توده‌هاي شاخه‌زاد برودار استفاده كرد.

Stand density management diagram is one of the effective methods for designing, displaying and evaluating various density regime management options in the even-aged stand. The aim of this study was to determine the tools for density management in Quercus brantii even-aged stands. This diagram can be used to manage stand density and estimate the stand volume quickly. For the development of this diagram, four variables were used including dominant heights, number of tree per hectare, quadratic mean diameter and volume per hectare. Data were collected from 15 even-aged stands in 71 plots in the central Zagros located in Charmahal Va Bakhtiari province, Iran. The construction of this diagram was carried out with two equations of the volume and quadratic mean diameter with the dependent variables of the number of tree per hectares and the dominant height. Because of the error in the estimation of left and right sides of the diagram, simultaneous fitting was used. Among different indices of density, relative density index due to its independence on site quality and age of the stand as well as dominant heights as a criterion for determining the interval thinning were used for determining the growth status in this diagram. Finally, in order to clarify the application of this diagram, a practical example of the thinning schedule with a dominant height of 8 m and two thinning intervals was proposed for a stand with medium stocking volume. This diagram can be used for rapid estimation of the volume and to suggest thinning schedules in coppice management planning of Quercus brantii stands.