كفشدوزك چغندرقند (Bulae lichatschovi Col. Coccinellidae) نحوه زندگي و روش جلوگيري از خسارت آن

Sugar beet ladybird (Bulae lichatschovi Hum.) ), Life cycle and control method

اولين خسارت اين كفشدوزك به چغندرقند در سال 1927 از جنوب روسيه گزارش شد و در ايران نيز اولين بار در سال 1341 اين حشره در مزارع چغندرقند كرج مشاهده و خسارت قابل توجه آن روي برگها گزارش گرديد. حشره كامل كفشدوزكي است به رنگ قهوه اي متمايل به قرمز كه حدود 5/3 تا 5/4 ميليمتر طول دارد. در روي سينه شش لكه سياهرنگ و در روي بالپوشها نيز 20 لكه مدور به رنگ قهوه اي مايل به سياه ديده مي شود. سطح زيرين بدن سياهرنگ و پاها خرمائي رنگ است. تخم كشيده، بيضي شكل و زردرنگ است و طول آن حدود يك ميليمتر مي باشد. لارو به رنگ زرد متمايل به خاكستري بوده و هنگامي كه نشو و نماي آن كامل مي شود حدود نه ميليمتر طول دارد. رنگ شفيره متمايل به زرد و طول آن چهار تا شش ميليمتر است. اين كفشدوزك زمستان را به صورت حشره كامل در پناهگاههاي مختلف مانند شكافهاي زمين، زير كلوخه ها، شكاف ديوارهاي اطراف مزارع، زير برگها و بقاياي گياهي سپري مي كنند و گاهي به تعداد زياد و در دستجات 500 تا 1000 عددي يا بيشتر ديده مي شوند. حشرات كامل فعاليت خود را در كرج در ارديبهشت ماه و در مناطق سردسير مانند اردبيل در اوايل يا اواسط خرداد ماه آغاز مي كنند و معمولا در ساعات گرم روز فعال هستند. اين حشره در شرايط مناسب با تراكم زياد ابتدا در روي گياهان خانواده Chenopodicaceae در اطراف مزارع ظاهر مي شوند و هنگامي كه محور بذر در بوته هاي تشكيل مي شود به مزارع چغندر بذري مهاجرت مي كنند. حشرات كامل از برگها و در مزارع چغندر بذري از برگها و گلها تغذيه مي كنند. حشرات ماده تخم هاي خود را در دستجات 15 تا 20 عددي در سطح زير برگها قرار مي دهند. تخم ها معمولا پس از يك هفته تفريخ شده و لاروها از گلها و گرده آنها و ديگر قسمت هاي گياه تغذيه مي كنند. بر طبق نظر بعضي از محققين لارو اين كفشدوزك از شته هاي چغندر نيز تغذيه مي كند. دوره نشو ونماي لارو حدود 40-35 روز است و سپس تبديل به شفيره مي شود. طول دوره شفيرگي كوتاه و معمولا چهار تا شش روز است. حشرات كامل پس از تغذيه كافي به تدريج به پناهگاههاي مختلف رفته و تا سال بعد به همان صورت باقي مي مانند. كفشدوزك چغندرقند احتمالا يك نسل در سال توليد مي كند. براي جلوگيري از خسارت اين حشره بايستي قبل از تشكيل گلها، علفهاي هرز ميزبان آفت در حاشبه و اطراف مزارع چغندر بذري مورد بررسي و معاينه قرار گيرند و اين بازديد به طور مرتب انجام شود. پس از تعيين زمان مهاجرت آنها از پناهگاههاي زمستاني به روي علفهاي هرز ميزبان و در صورت بالا بودن تراكم جمعيت، نسبت به سمپاشي و كنترل حشره اقدام گردد. جهت سمپاشي مي توان از حشره كش اتريمفس امولسيون 50 درصد به نسبت 5/1 تا دو در هزار استفاده كرد. در صورت عدم امكان كنترل حشره روي علفهاي هرز و انتقال روي چغندر بذري، در صورتيكه گلها هنوز ظاهر نشده باشند مي توان از سموم شيميايي استفاده كرد ولي با تشكيل گلها بايستي از سمپاشي خودداري شود.

The first damage of sugar beet ladybird was (Bulaea lichatschovi Hum.) reported in 1972 from south of Russia. In Iran, the first report of high damage of this insect on the leaves was reported from sugar beet fields of Karaj in 1962. Adult ladybird is reddish bown with 3.5-4.5 mm length. Thorax has 6 black points. On elytres there are 20 blackish brown spots. The ventral body is black. The antenna is reddish brown. Egg is yellow. Pupa is yellowish with 4-6 mm length. The ladybird overwinter as adult under different shelters such as, earth crevices, under the earth lump, wall crevices around the fields and under the leaves and plant debris. Somethimes 500-1000 ladybirds gattered in one point. Te adults appear in May in Karaj area and at the end of May or early June in cold provinces such as Ardebil. They are usually active in the middle of day. Under suitable conditions, the insect appears firstly on the host plants of Chenopodiaceae family, especially in the fields margin. The migrate to seed production fields when the flowers appear.The adults feed on leaves and flowers. They lay eggs in batches with 15-20 egg under the leaves. Eggs hatch after one week and larva feed on leaves and flowers. The feeding of larva on the beet aphids has been also reported. Development of the larva is about 35-40 days. Duration of pupal stage is 4-6 days. After the feeding adults move gradually to the shelters and overwinter until next spring. Sugar beet ladybird probably has got one generation is each year. For preventing of the damage, host plants must be visited carefully before appearance of the flowering stage. After migration of the over wintered adults to the host plant when the population is high we can spray the plants with Eterimphos 50% EC. After migration of the adults from host plants to the field, plants should be spray before appearance of their flowers.