اخلاق كاتوليسم و روح سرمايه داري : مطالعه نحله يسوعيان

در دوره قرون وسطي، حوزه «اقتصاد »، در چارچوب انديشه غالب كليسا، شاخه اي از علم الهيات به حساب مي آمد كه در مبحث «خداشناسي اخلاقي » معنا مي يافت. بدين ترتيب روحانيون بر جزئيات آن نظارت داشتند. استبداد ديني كليسا لوتر را از آراء آگوستيني خود برگردانيد و وي را به ديدگاه ي انتقادي نسبت به باورهاي كليساي كاتوليك رساند. ماكس وبر در كتاب «اخلاق پروتستان »، ارتباط ميان پروتستانيزم زهد گرايانه و روح سرمايه داري را كشف كرد. زهدگرايي اين جهاني كه اصلاح و كنترل جهان را جستجو مي كند. نتايج تجربي صحت مدعاي وبر را كاملاً تأييد مي كند. با اين وجود، مسئله اساسي پژوهش حاضر آن است كه گرچه اعتراف به نقش بزرگ لوتر در گذر به دوران جديد و اشارت صحيح و ظريف وبر به آن طبيعي مي نمايد، اما در زمان رفرماسيون مذهبي، به ضرورت زمان، اصلاح گران بزرگي نيز از درون كليساي كاتوليك سربرآوردند. بنابراين پرسش اصلي پژوهش آنست كه آيا در گذار به دوران جديد و در پيدايش سرماي هداري مي توان در كليساي كاتوليك نشاني يافت؟فرضيه اصلي مقاله بيان مي دارد كه بخشي از آن آزاد سازي و عرفي سازي تاريخي از درون كاتوليسم و با نقش آفريني نحله «ژزوئيت ها » اتفاق افتاده و تنها مختص به نهضت پروتستان نيست. اين امر تا بدانجا پيش رفت كه روحانيون ژزوئيتي، ربا را نيز حلال اعلام كردند و محققان آنان، مبلغان اقتصاد آزاد در سراسر دنيا شدند.