عوامل موثر بر برداشت ماشيني پسته در ايران (مطالعه موردي استان كرمان)

Agents Affecting the Mechanical Harvesting of Pistachio Nuts in Iran (Case Study of Kerman Province)

ايران بزرگترين توليدكننده و صادركننده پسته جهان است. از اين رو، پايداري توليد اين محصول استراتژيك از اهميت ويژه­اي برخوردار است. هزينه­ بالاي برداشت دستي پسته، درآمد پسته­كاران را كاهش داده و انگيزه توليد اين محصول را با چالش جدي مواجه ساخته است. لذا در اين تحقيق، عوامل موثر بر برداشت مكانيكي پسته در استان كرمان به عنوان قطب توليد اين محصول در ايران، مورد مطالعه قرار گرفت. بدين­منظور از روش دلفي در سه مرحله استفاده شد. دلفي يك فرآيند گروهي است كه هدف از اجراي آن، كشف و جمع­آوري نظرات تخصصي گروهي از افراد مجرب و آگاه در يك زمينه تخصصي است. بر اين اساس، 25 نفر از كارشناسان پسته و باغداران بزرگ پسته شهرستان­هاي رفسنجان و كرمان به عنوان اعضاء گروه تحقيق دلفي در نظر گرفته­شدند. نتايج نهايي تحقيق نشان داد عوامل "بهبود كارايي مصرف آب با حمايت از اجراي روش­هاي نوين آبياري درختان پسته" و "تخصيص اعتبارات مناسب جهت فراگيرشدن برداشت مكانيكي پسته" به ترتيب با كسب 96 و 95 درصد از توافق اعضاء گروه تحقيق، اولين و دومين محرك­هاي توسعه برداشت مكانيكي پسته در استان كرمان بودند. همچنين، عوامل "اجراي طرح­هاي الگويي مكانيزاسيون برداشت پسته" و "ارائه سياست­هاي تشويقي جهت توسعه برداشت مكانيكي در ميان پسته­كاران استان كرمان" نيز با 91 درصد توافق، به طور مشترك در جايگاه دوم اولويت­هاي توسعه برداشت مكانيكي پسته در استان كرمان قرار گرفتند. بررسي موانع برداشت مكانيكي پسته نيز نشان داد كه عوامل "نظام خرده­مالكي اغلب باغات پسته" و "تك­پايه يا تك­­تنه نبودن درختان پسته در منطقه" به ترتيب با درصد توافق 97 و 94 درصد در جايگاه­هاي اول و دوم جاي گرفتند. بنابراين، حمايت مالي ويژه از پياده­سازي شيوه­هاي كارآمد آبياري، اصلاح و نوسازي باغات قديمي و برپايي طرح­هاي الگويي برداشت مكانيكي پسته امري اجتناب­ناپذير است. همچنين، تجميع باغات پسته كوچك در قالب تعاوني­هاي كشاورزي به منظور افزايش توان مالي گروهي به عنوان پشتوانه اصلاح باغات قديمي و تامين تجهيزات برداشت پسته از موارد ضروري به شمار مي­روند.

Iran is the world's largest pistachio producer and exporter. Hence, the sustainability of the production of this strategic product is of particular importance. The high cost of pistachio harvesting has reduced the income of pistachio growers and created a serious challenge to the motivation of producing the pistachios. So, in this research, the contributing factors of mechanical harvesting of pistachio nuts in Kerman Province as the pole of pistachio production in Iran were studied. For this purpose, the Delphi method was used in three stages. Accordingly, 25 experts of pistachio cultivation experts and big growers of Rafsanjan and Kerman cities were considered as the research panel of the study. The final results of the research showed that the factors "Improving water use efficiency by supporting the implementation of new methods for irrigation of pistachio trees" and "allocating suitable credits for the pistachio nuts harvesting" with 96.00% and 95.00% agreements of the research panel’s members were the first and second stimulants for the development of pistachio harvesting in Kerman Province. Also, the factors of "implementation of pattern projects for mechanized pistachio harvesting", and "Providing incentive policies for the development of mechanical harvesting among the pistachio growers" with 91.00% of the agreement, jointly ranked as the second priorities. Investigating the barriers to the mechanical harvesting of pistachio also showed that the factors of the "smallness of most pistachio gardens" and "not being single-base or single-nesting of pistachio trees in the region" with the 97.00% and 94.00% agreements got the first and second ranks, respectively. Therefore, special financial supports for implementation of efficient irrigation systems, modification and renovation of old gardens, and the establishments of pattern projects for mechanized pistachio harvesting are inevitable. Also, consolidation of small pistachio gardens in the form of agricultural cooperatives in order to increase the group's financial strength as a backbone for the modifying the old gardens and the provision of pistachio harvesting equipments are indispensable.