بررسي ارتباط بين شاخص هاي محيط كاري پرستاران و ابعاد فرسودگي شغلي آنان در بيمارستان هاي عمومي آموزشي دانشگاه علوم پزشكي تهران

Study of the relationship between nurses’ work environment indices and their burnout aspects in TUMS teaching hospitals

زمينه و هدف: در يك سازمان سالم، سلامت جسمي و رواني كاركنان به همان اندازه مهم و مورد توجه مديريت سازمان است كه توليد و بهره وري مورد تاكيد قرار مي گيرد. فرسودگي شغلي، محصول استرس طولاني مدت در محل كار مي باشد. علائم اين سندرم زماني آشكار مي شود كه توانايي هاي فرد براي تقاضاهاي محيط كار كافي نباشد. خستگي عاطفي، زوال شخصيت و احساس فقدان موفقيت فردي، سه بعد مختلف فرسودگي شغلي مي باشند. در اين مطالعه، ضمن بررسي محيط كار پرستاران از لحاظ مشاركت پرستاران در امور، طرح ريزي كيفيت مراقبت پرستاري، رهبري و پشتيباني مديريت از پرستاران، كفايت منابع و پرسنل و مطلوبيت روابط پزشك ـ پرستار، به بررسي تاثير شرايط محيط كار آنان بر ميزان بروز ابعاد مختلف فرسودگي شغلي در آن ها پرداختيم. روش بررسي: پژوهش انجام شده از نوع مطالعات توصيفي - تحليلي مي باشد كه به صورت مقطعي و جهت بررسي تاثير محيط كاري پرستاران بر ابعاد فرسودگي شغلي آنان در بيمارستان هاي آموزشي و عمومي دانشگاه علوم پزشكي تهران در سال1386 انجام شده است. تعداد241 پرستار از اين جمعيت (با سطح اطمينان 95%، توان آزمون 80% و ريزش 30%) به طور تصادفي انتخاب شدند. جهت جمع آوري داده ها از دو پرسشنامه شاخص محيط كار پرستاري و فرسودگي شغلي استفاده گرديد كه توسط پرستاران بخش هاي داخلي و جراحي تكميل شدند. جهت تجزيه و تحليل داده ها از نرم افزار SPSS 11.5 و رگرسيون لجستيك استفاده شد. يافته ها: نتايج پژوهش نشان دادند كه نوع بيمارستان و جنسيت بر روي فراواني احساس فقدان موفقيت فردي تاثير دارند. شدت احساس فقدان موفقيت فردي از متغير نوع بيمارستان تاثير مي پذيرد. كاهش مشاركت در طرح ريزي كيفيت مراقبت (OR=2.236)، رهبري و پشتيباني مديريت ضعيف (OR=4.553) و روابط محدود و ضعيف پزشك-پرستار (OR=1.339) بر روي فراواني زوال شخصيت تاثير منفي مي گذارند. شدت زوال شخصيت از كاهش متغير طرح ريزي كيفيت مراقبت (OR=3.310) تاثير منفي مي پذيرد. فراواني خستگي عاطفي از رهبري و پشتيباني مديريت ضعيف (OR=2.152)، و در نهايت، شدت خستگي عاطفي از كاهش مشاركت در طرح ريزي كيفيت مراقبت (OR=3.838) و عدم كفايت منابع (OR=2.440) و روابط محدود پزشك-پرستار (OR=2.552) تاثير منفي مي پذيرند. همچنين، نتايج رگرسيون لجستيك نشان داد كه با توجه به خطاي معيار، كليه روابط فوق الذكر، مستقيم مي باشند يعني با افزايش يكي، ديگري نيز افزايش مي يابد. نتيجه گيري: در نهايت مي توان گفت كه نوع و تعداد بيماران مراجعه كننده به بيمارستان هاي مورد بررسي، استفاده از الگوهاي كاري قابل انعطاف، استقبال از ايده هاي كاري جديد، استفاده از كار تيمي، مشاركت دادن پرستاران در امور بيمارستان، فراهم بودن فرصت هاي آموزشي و ارتقاي شغلي، وجود حمايت هاي مديريتي و غيره، بر ميزان فراواني و شدت ابعاد فرسودگي شغلي پرستاران تاثيرگذار هستند

Background and aims: In a healthy organization, staff's physical and mental health is as important and considerable as production and productivity. Burnout is a result of long-term tension and stress in the job environment. Its symptoms occur when employees' power and potency is not enough for the job environment demands. Emotional exhaustion, depersonalization and lack of personal accomplishment are three dimensions of burnout. In this survey we studied the nursing job environment considering nurses' participation in hospital affairs, foundation for quality of nursing care, managerial support and leadership, staffing/resource adequacy and collegial nurse-physician relation and their effects on nurses' burnout level. Methods: This survey is a cross-sectional, descriptive-analytical study to review of nursing job environment on nurses' burnout dimensions in TUMS (Tehran …) general-teaching hospitals in 1386. For this study, 214 nurses (confidence interval %95, powers %80 and attrition %30) were selected randomly. Data were gathered using Maslach Burnout Inventory (MBI) and Nursing Work Index (NWI) questionnaires filled in by studied nurses. The validity of these questionnaires determined using masters' instructions. To determine the reliability of NWI questionnaire, a pilot study was conducted and its reliability coefficient (Cronbach’s alpha) was 0.88. The reliability and internal validity of MBI questionnaire had been proved in previous studies. Data were analyzed by SPSS 11.5 and Logistic regression and Chi-Square test. Results: Results show that hospital type and nurses' sex have effects on lack of personal accomplishment frequency and hospital type influences lack of personal accomplishment severity. Depersonalization frequency is effected negatively by decreasing foundation for quality of nursing care (OR=2.326) and lack of managerial support and leadership (OR=4.553) and limited collegial nurse-physician relation (OR=1.339). Depersonalization severity is influenced negatively by decreasing foundation for quality of nursing care (OR=3.310). Lack of managerial support and leadership (OR=2.152) effects negatively on emotional exhaustion frequency, and finally, exhaustion severity is effected negatively by lack of foundation for quality of nursing care (OR=3.838), staffing/resource adequacy (OR=2.440) and collegial nurse-physician relation (OR=2.552). Also, logistic regression results show that all mentioned relationships (given standard errors) are positive that means increasing a variable results in increasing the other variable and vice versa. Conclusion: The type and numbers of patients refer to the studied hospitals, using flexible working models; applying new working ideas, team working, participating in hospital affairs, preparing educational and preferment opportunities for employees, providing managerial support etc. have important effects on the frequency and severity of burnout dimensions.