بررسي كمي و كيفي مديريت پسماندهاي خطرناك صنايع شهرستان دامغان در سال 1389

Survey of quantity and quality content of hazardous wastes and its management in Damghan industries in 2010

زمينه و هدف: طي چند دهه گذشته جامعه با يكي از مهمترين پيامدهاي توسعه صنعتي مواجه شده است و ان مواد زائ د خطرناك مي با شد . حمل و دفع نامناسب مواد زائد خطرناك مشكلات زيادي را براي سلامتي انسان و محيط زيست او به بارآورده است . در اين ميان با توجه به رشد صنايع و افزايش روزمره مواد زائد خطرناك در كشورهاي رو به توسعه وجود يك برنامه مديريت براي دفع اين مواد ضروري به نظر مي رسد . كشور ما نيز از اين قاعده مستثني نبوده و لازم است كنترل الودگي همگام با توسعه صنايع به پيش رود .از آنجائيكه در تحقيق اوليه انجام شده مشخص شد كه تعدادي از كارخانجات فعال در شهرستان دامغان داراي مواد زائد خطرناك مي­باشد لذا نسبت به تعيين كمي وكيفي مديريت پسماندهاي خطرناك در صنايع شهرستان دامغان درسال 1389 اقدام گرديد. روش بررسي : پژوهش حاضر بصرت مطالعه توصيفي مقطعي در مورد ميزان كمي و كيفي پسماندهاي خطرناك انجام گرفت. در اين پژوهش كه بر روي صنايع شهرستان دامغان صورت گرفت، جامعه آماري مورد مطالعه تعداد 9 كارخانه فعال در رابطه با توليد فنر، آچار، كاغذ، دارو وذغال از 118 كارخانه در حال فعاليت در شهرستان بود كه پرسشنامه هايي درمورد كيفيت و كميت ونحوه مديريت مواد زائد خطرناك تكميل گرديد .ودر نهايت اطلاعات به دست آمده به برنامه نرم افزاري Excel منتقل ونمودارهاي مربوطه رسم گرديد. يافته ها : نتايج حاصل نشان داد كه كل پسماندهاي توليدي خطرناك در كارخانه هاي مورد بررسي 31250 كيلوگرم در ماه مي­باشد. كه تعداد 6 كارخانه موادزائد سمي ، 3 كارخانه موادزائد خورنده ، 2كارخانه مواد زائد قابل اشتعال و 2 كارخانه موادزائد واكنش پذير توليد مي كردندو هيچكدام از كارخانه ها داراي روشهاي كنترلي بعد از دفن نبودند. نتيجه گيري : با توجه به نتايج فوق مشخص شد كه فقط 33 . 3 درصد از صنايع داراي پرسنل مخصوص جهت جمع آوري موادزائد خطرناك بودند همچنين بخش عمده اي از اين مواد (55درصد) به همراه مواد زائد شهري دفع مي شدند. لذا جهت جلوگيري از آلودگي محيط زيست برقراري يك سيستم مديريتي مناسب جهت ساماندهي مواد زائد صنعتي امري ضروري به نظر مي­رسد. اصلاح تجهيزات ، تغيير فرآيند توليد در راستاي كاهش توليد مواد زائد خطرناك و آموزش كارخانجات در خصوص شناسايي بيشتر مواد زائد خطرناك در راستاي مديريت بهينه پسماندهاي خطرناك و كاربرد متدهاي علمي و به روز در خصوص مديريت مواد زائد خطرناك مي تواند در جهت نيل به اين اهداف موثر باشد.همچنين شناخت صنايع ، مواد اوليه مورد استفاده ، محصولات و فرآورده هاي آنها و اثرات اين مواد امري قابل توجه در كمك به سيستم مديريت صحيح خواهد بود.

Background and aims: In the last decades, hazardous wastes have been one of the most important issues resulted from industries progress. Improper transport of hazardous waste has created many problems for human health and the environment. Therefore it is necessary to adopt management plan for disposal of waste materials. Regarding our country pollution control plan needs to be advanced in parallel with industrial progress. A proper management system for transport, treatment and final disposal of hazardous waste is critical. The aim of this research was the survey of quality and quantity content of hazardous wastes and its management methods in Damghan industries in 1389. Methods: This research is a cross-sectional- descriptive study about quality and quantity content of hazardous waste and its management in Damghan industries in 1389. Statistical society was included of nine active factories related to coil, paper, drug, coke and tools production from 118 active factories in Damghan city. A questionnaire was completed about quality and quantity and management of hazardous wastes. Then graphs were designed by Excel micro soft. Results: Total hazardous wastes were 31250 kg per month in Damghan factories. Six factories had toxic wastes, 3 factories corrosive wastes, 2 factories reactant wastes and 2 factories inflammable wastes. Industries had no control after land fill of wastes. Conclusion: Results of this research showed that only 33.3% of factories had special workers for collection of solid wastes, also 55% of hazardous wastes were disposed with municipal solid wastes. It is necessary that a suitable wastes management system to be existed for prevention of environment pollution. Devices renovation, change of production processes for hazardous wastes reduction, industries managers instruction for recognition of hazardous wastes and wastes optimum management, use of scientific methods for waste management can be impressive in gaining of this goals. Identification of industrial settings, primary materials that are being used, productions and their potential effects are critical factors for a correct waste management system.