بررسي عوامل مؤثر بر عملكرد ايمني كارگران در كارگاه‌هاي ساختماني با استفاده از تحليل سلسله مراتبي فازي (مطالعه موردي: استان خوزستان)

Investigation of factors influencing safety performance of workers in construction sites using fuzzy analytic hierarchy process (Case study: Khuzestan province

حوادث ساختماني بار مالي سنگيني را به صاحبان كار، پيمانكاران و جامعه وارد مي‌نمايند و مي‌تواند زندگي كارگر را چه در محل كار و چه در خانه با درد و رنج همراه نمايند. ازاين‌رو، در اين نوشتار به بررسي فاكتورهاي مؤثر بر عملكرد ايمني پرداخته مي‌شود تا با شناسايي فاكتورهاي مهم و كنترل آن‌ها از ميزان حوادث ساختماني كاسته شود. ازآنجاكه، عوامل مؤثر بر ايمني در بخش‌هاي مختلف كشور داراي شدت اثر متفاوتي مي‌باشند، در اين تحقيق فقط به بررسي فاكتورهاي مؤثر بر عملكرد ايمني در استان خوزستان كه به‌عنوان يكي از استان‌هاي حادثه‌خيز در صنعت ساخت‌وساز، پرداخته شده است. روش بررسي: در اين مطالعه، بر اساس مطالعات پيشين و مصاحبه با افراد كارشناس 8 فاكتور اصلي و 33 فاكتور فرعي مؤثر بر عملكرد ايمني شناسايي‌شده و به كمك پرسش‌نامه نظر افراد خبره در سطح استان خوزستان جمع‌آوري گرديده است. نظرات و داده‌هاي به‌دست‌آمده با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي فازي تحليل ‌شده‌اند تا ميزان تأثير هر كدام از عوامل بر روي ايمني مشخص شود. يافته‌ها: نتايج حاصله مبين اهميت فاكتور آموزش ايمني (اولويت=19/85) و فاكتور مديريت ايمني (اولويت=17/52) در استان خوزستان است. از بين زير فاكتور‌هاي آموزشي، بهبود رفتاري و از بين زير فاكتور‌هاي مديريتي، داشتن تعهد و مسئوليت در ارجحيت هستند. نتيجه‌گيري: با توجه به يافته‌هاي تحقيق، مي‌توان راهكار اصلي افزايش ايمني و كاهش حوادث كارگاه‌هاي ساختماني در استان خوزستان را، آموزش مناسب كارگران و افزايش تعهد مديران ساخت‌و‌ساز به ايمني عنوان كرد.

Background and aims: Construction accidents place a large economic burden on owners, contractors, and users of facilities and influence the injured worker’s life both at home and work. Therefore, in this research a survey of the factors influencing safety performance of workers is perfomed in order to help to decrease construction accidents. Since these factors would differ from society to socity, we just consider them in Khuzestan province, an accident-prone province in Iran. Methods: In this study, 8 main factors and 33 sub-factors were identified based on literature study and interview with experts. Then, a questionnaire was used to collect opinions of experts from Khuzestan. The collected data were analysed using fuzzy analytic hierarchy process to determine the relative effect of each factor on safety performance. Results: Results revealed the importance of safety training (priority=19.85) and safety management factors (priority=17.52) in Khuzestan province. Among safety training subfactors, the behavioral improvement, and among safety management sub-factors, the commitment and responsibility were found to be more important than other sub-factors. Conclusion: Considering the mentioned results, safety training of workers and increasing of management commitment to safety can be introduced as suitable ways to increase the construction safety and decrease the construction accidents in Khuzestan.