تخمين توزيع مكاني غلظت PM10، سرب و رادون در سپاهان شهر اصفهان با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS)

Estimation of Spatial Distribution of PM10, Lead, and Radon Concentrations in Sepahanshahr, Iran Using Geographic Information System (GIS

سابقه و هدف: آلودگي هوا يكي از موضوعات مهم زيست محيطي است كه اثرات آن بر سلامت انسان ها در قرن بيستم به اثبات رسيده است. بسياري از آلاينده هاي هوا مانند CO، NO2، SO2، O3، ذرات معلق، فلزات سنگين، رادون و غيره مي تواند اثر نامطلوبي بر سلامتي انسان ها داشته باشد. لذا اين مطالعه با هدف پايش غلظت PM10، سرب و رادون در هواي اطراف سپاهان شهر اصفهان انجام گرفت. مواد و روش ها: اين تحقيق در سه ماهه تابستان 1394 انجام گرفت. نمونه برداري با استفاده از فيلترهاي فايبرگلاس توسط دستگاه نمونه بردار High volume و آناليز PM10، سرب و رادون به ترتيب از طريق اختلاف وزن، دستگاه ICP و آشكارساز CR-39 صورت گرفت. براي درون يابي و توزيع مكاني غلظت براي مقايسه ميانگين غلظت آلاينده ها در بين ايستگاه هاي مورد مطالعه آلاينده ها از روش IDW سيستم اطلاعات جغرافياي GIS نسخه 10 استفاده گرديد. جهت آناليز داده ها نيز از SPSS نسخه 16 استفاده شد. يافته ها: ميانگين غلظت PM10، سرب و رادون به ترتيب57.07±33.07 μg/m3, 0.41±0.23 μg/m3, and 466.78±86.92 بود، به طوري كه غلظت PM10، سرب و رادون در اكثر ايستگاه هاي نمونه برداري بالاتر از استاندارد WHO و EPA بود. غلظت PM10 در جنوب شرقي، سرب و رادون نيز در غرب منطقه مورد مطالعه بيش ترين مقدار را داشتند. استنتاج: نتايج اين مطالعه نشان داد بالا بودن غلظت ذرات معلق در جنوب شرقي منطقه بيش تر به دليل مجاورت در محل تلاقي دو اتوبان اصلي و خروجي شهر اصفهان و ساخت و ساز در مركز تجاري سيتي سنتر بوده ولي بالا بودن غلظت سرب و گاز رادون در غرب منطقه و در ايستگاه هاي نزديك به معدن سرب مي تواند به دليل فعاليت هاي معدني و جهت باد غالب اصفهان در تابستان (غربي-شرقي) باشد.

Background and purpose: Air pollution is one of the most important environmental issues and its impact on human health has been proven in the 20th century. Many air pollutants such as CO, NO2, SO2, O3, particulate matter (PM10), heavy metals, radon, etc. could have negative health effects. The aim of this study was to determine the concentration of PM10, lead, and radon in the air of Spahanshahr, Isfahan, Iran. Materials and methods: This study was conducted in the summer of 2015. Sampling was performed using fiberglass filters by High volume sampler. Analysis of PM10, lead, and radon was carried out by weight discrepancy, ICP device, and CR- 39 detector, respectively. Geographic information system v10 and Inverse Distance Weighted (IDW) were used for interpolation and the spatial distribution of mean concentrations of pollutants in the stations. Data analysis was done in SPSS V16. Results: The mean concentrations of PM10, lead, and radon were 57.07±33.07 μg/m3, 0.41±0.23 μg/m3, and 466.78±86.92 (Bq/m3), respectively. The concentration of PM10, lead, and radon in most sampling stations were higher than the WHO and EPA recommendations. The highest concentration of PM10, lead, and radon was observed in the Southeast, West, and West of the study area. Conclusion: This investigation showed that the high concentration of particulate matter in the Southeast of study area was mainly due to the vicinity of the confluence of two main highways in Isfahan and construction activities of the commercial center. But high concentrations of lead and radon in West Region and in stations near the lead mine could be due to the mining activities and the direction of the prevailing winds in summer (West-East).