نگرش عرفا بر مضمون حديث تفرقه با تأكيد بر مولوي

Investigation Mystics’ view Points Towards Hadith Tafreqe (Division Hadith) With Particular Reference to Molavi

در كتب ملل و نحل و مصادر روايي،حديثي از پيامبر(ص) مبني بر تشتّت ديدگاه، ميان امت­هاي يهود، نصارا و اسلام موسوم به«حديث تفرقه» ياد مي­شود. عرفاي مسلمان همچون ديگر انديشه­ورزان، با ژرف­بيني دراين روايت، ضمن تبيين و تحليل، آن را دستمايه ديدگاه تأويل‌گرايانه و گاه مبتني بر تسامح ديني يا به عبارتي «فرامذهب‌انديشي» خود قرار داده‌اند. در اين ميان مولوي بلخي(604-672) در ديوان شمس وكتاب مثنوي به طرح ديدگاه­هاي خويش در مواجهه با ساير اديان و مذاهب پرداخته است. وي معاني متفاوتي را از تعبير «هفتاد و دو»گانه پنداري اهل مذاهب طرح كرده، آن را بر سياق مكتب عرفاني خويش تفسير مي­كند. اين نوشتار با روش توصيفي و تحليل محتواي متون مرتبط،نشان مي­دهدكه برخي از عرفا با تسامح، هفتادودو مذهب را منازل راه خدا مي دانند و قول به فرقه ناجيه را مغاير با رحمت واسعه الهي دانسته، برخي نيز انسان كامل و ديگران هم اهل بيت و اصحاب پيامبر را مصداق واقعي فرقه ناجيه پنداشته­اند.

In the books of Malal and Nahal, and the Narrative Sources ,The Narrative (Hadith) from the Prophet(PBUH) is based on the diversity between the views of the Jews Nation, Christianity and Islam, the so-called “Hadith” of Division. Muslim mystics, as well as other thinkers By Perspicacity in this narrative implicity their explanation and analysis, provided the basis religious tolerance. Rumi Balkhi(1207-1273) in the Divan Shams and the book of Masnavi has devised his views in the face of other religions.He has different meanings from the interpretation of the "seventy-two" beliefs of the religions, interpreting it in the context of his mystical school. This Literature, using a descriptive method and analyzing the content of related texts, shows that some mystics with tolerance consider seventy-two religions as abodes and stages of God of Path. He regards the speech of the “Savoir Sect” as contrary to the divine mercy. Some also consider the perfect man, and some others introduced Prophet Mohammads house holes (ahlul bait), as the true example of the Savior Sect.