بررسي خودكارآمدي و پيش بيني عوامل مرتبط با آن در مبتلايان به بيماري هاي مزمن

Self-efficacy and Prediction of Associated Factors in Patients with Chronic Diseases

سابقه و هدف: خودكارآمدي به عنوان يكي از مفاهيم اصلي نظريه شناختي اجتماعي، مي تواند روي ابعاد مختلف رفتار هاي بهداشتي و افزايش توانمند سازي مبتلايان به بيماري هاي مزمن موثر باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسي خودكارآمدي و پيش بيني عوامل مرتبط با آن در مبتلايان به بيماري هاي مزمن انجام پذيرفت. مواد و روش ها: اين مطالعه توصيفي- مقطعي، بر روي 400 بيمار مبتلا به بيماري مزمن قلبي و كليوي، ديابت و فشار خون بالا بستري در سه بيمارستان آموزشي- درماني وابسته به دانشگاه علوم پزشكي مازندران، با شيوه نمونه گيري در دسترس و با استفاده از پرسشنامه خودكارآمدي بيماري هاي مزمن CDSES (Choronic Disease Self-efficacy scale ) انجام گرفت. به منظور آناليز توصيفي و تحليلي (رگرسيون خطي چندگانه) داده ها، از نرم افزار SPSS 23.0 استفاده شد. يافته ها: ميانگين كلي نمره خودكارآمدي در اين مطالعه5.17 ± 5.11 بوده است و آناليز رگرسيون خطي چندگانه نشان داد كه متغير سن(CI95:-1.400, -0.573, β= -0.228, P <0.001), سطح تحصيلات (CI95: 1.311, 6.000, β=0.149, P= 0.002), و سطح درآمد (CI95:12.585, 23.901, β= 0.319, P<0.001) به عنوان متغير هاي پيش بيني كننده خودكارآمدي در بيماران مزمن هستند. استنتاج: با توجه به نتايج حاصل از اين مطالعه اكثر مبتلايان به بيماري هاي مزمن داراي سطح خودكارآمدي متوسطي بودند. با توجه به شيوع و اهميت بالاي اين بيماري ها، برنامه ريزي هاي دقيق تري جهت ارتقاي سطح خودكارآمدي به عنوان عامل اساسي در بهبود خود مراقبتي و رفتار هاي بهداشتي مبتلايان به بيماري هاي مزمن نياز است.

Background and purpose: Self-efficacy as one of the main concepts of social cognitive theory could play a major role in different dimensions of health behaviors and empowerment of patients with chronic diseases. The aim of this study was to investigate self-efficacy and predict its related factors in patients with chronic diseases. Materials and methods: This descriptive cross-sectional study was performed in 400 patients with chronic heart and kidney diseases, diabetes, and high blood pressure in three hospitals affiliated to Mazandaran University of Medical Sciences. This study was carried out using a simple random sampling and applying the Chronic Disease Self-efficacy Scale (CDSES). SPSS V23 was used to descriptive and analytical data applying multiple linear regression. Results: The mean score for self-efficacy was 5.17 ± 5.11. Multiple linear regression analysis showed some variables, including the age (CI95:-1.400, -0.573, β= -0.228, P <0.001), educational level (CI95: 1.311, 6.000, β=0.149, P= 0.002), and income level (CI95:12.585, 23.901, β= 0.319, P<0.001) as the predictors of self-efficacy in chronic patients. Conclusion: In this study, the majority of patients with chronic diseases had a moderate level of self-efficacy. Chronic diseases are highly prevalent today, therefore, more precise planning is needed to promote self-efficacy which is the main factor in improving self-care and health behaviors of patients with chronic diseases.