شناسايي و تحليل پيشران‌هاي توسعه كشاورزي حفاظتي در ايران

Identification and Analysis of Driving Factors of Conservation Agriculture Development in Iran

كشاورزي حفاظتي به‌عنوان رويكردي چندبعدي در راستاي استفاده پايدار از منابع آب و خاك و دستيابي به توليد پايدار شناخته شده است.پژوهش حاضر با هدف شناسايي و تحليل پيشران ­هاي توسعه كشاورزي حفاظتي در ايران به روش آميخته اكتشافي انجام شد. در بخش كيفي، 47 پيشران در قالب هشت گروه اصلي به روش تحليل محتواي منابع و داده­ هاي حاصل از32 مصاحبه نيمه ساختار يافته با صاحب­ نظران كشاورزي حفاظتي شناسايي شدند. سپس به‌منظور تأييد پيشران­هاي شناسايي شده از روش تحليل عاملي تأييدي مرتبه دوم استفاده شد. جامعه آماري اين بخش، اعضا كميته­ هاي فني، اعضا پايگاه ­هاي تحقيقاتي كاربردي و آموزش و ترويج كشاورزي حفاظتي و كارشناسان اجرايي سازمان­ هاي جهاد كشاورزي بودند كه با استفاده از فرمول كوكران نامحدود و روش نمونه‌گيري غير تصادفي هدفمند، 264 تن انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌اي كه برمبناي نتايج مرحله كيفي طراحي شده بود، گرد‌آوري شد. روايي پرسشنامه توسط پانل متخصصان و پايايي آن به وسيله ضريب آلفا كرونباخ تأييد شد (0/87 تا 0/92). مقادير شاخص­ ميانگين واريانس استخراج شده (AVE) براي هر يك از سازه­ هاي مدل، بيشتر از 0/5 و مقادير ضريب پايايي تركيبي (CR)، بيشتر از 0/7 بدست آمد كه نشان دهنده عملكرد مناسب بخشاندازه­ گيريمدلاست. بر اساس نتايج بدست آمده،عوامل فرهنگ ­سازي در سطح ملي و محلي، نهادي، سياست گذاري و برنامه­ ريزي، مداخلات بازار و زيرساختي، آموزشي و ترويجي، حمايتي و تحقيق و توسعه به ترتيب مؤثرترين پيش برنده‌هاي توسعه كشاورزي حفاظتي هستند.

Conservation agriculture (CA) is a multi-dimensional approach to sustainable use of soil and water resources and achieving sustainable production to cope with the challenges of the agricultural sector. The purpose of this study was identification and analysis of driving factors of CA development in Iran. In the qualitative part of research, 47 driving factors in eight main categories have identified by exploring relevant journal articles, government documents, CA projects reports and 32 semi-structured interviews with farmers, researchers, and other key stakeholders. Then, confirmatory factor analysis used to confirm the identified driving factors. A sample of 264 experts working in Agricultural Organizations from 9 leading provinces in the field of CA was selected through a purposive sampling method. The survey instrument was a questionnaire that designed based on result of the qualitative part of research. The results showed that the values of average variance extracted for each factor of the model was more than 0.5 and the values of composite reliability of them was more than 0.7. Therefore, the function of measurement part of model was proper. Also, the goodness-of-fit indices indicate that the model is consistent with the data. According to results, creating the culture of CA at national and local scale, creating institutional framework, policy making and planning, monitoring and assessment, market interventions and infrastructure, extension and education, supportive and research and development factors are the most effective driving factors to CA development.