بررسي آثار گازهاي شيميايي بر روي اندكس هاي خون در مجروحين جنگ تحميلي

Effects of chemical warfare on hematological indices in chemical agents victims

هدف: آسيب هاي ناشي از مواد شيميايي جنگي يكي از معضلات عمده در بسياري از نظاميان و حتي گروهي از غيرنظاميان مواجهه يافته دركشور ما محسوب مي شود. متاسفانه در حال حاضر اطلاعات ما در خصوص اثرات ديررس اين مواد بسيار كم است. بر اين اساس هدف از انجام اين مطالعه بررسي اثرات خوني موادشيميايي جنگي در جانبازان شيميايي استان گلستان مي باشد. مواد و روش ها: اين مطالعه از نوع توصيفي بوده و جامعه مورد مطالعه ما شامل 144 نفر از جانبازان شيميايي %30 به بالا تحت پوشش بنياد جانبازان و ايثارگران استان گلستان بوده كه پس از تكميل پرسشنامه براي آنها تستهاي (Plt, MCV, Hb, RBC, WBC) انجام شد. اطلاعات بعد از جمع آوري از طريق نرم افزار آماري spss وارد رايانه شد. براي توصيف داده ها از جداول و نمودارهاي مناسب استفاده شد. تستهاي , student t-test و chi-square براي بررسي ارتباط متغيرها استفاده شد. يافته ها: در اين مطالعه ميانگين سني جانبازان 44.54 سال بود و به طور متوسط از تاريخ شيميايي شدن جانبازان 21.6 سال گذشته بود. نتايج نشان مي دهند كه ميانگين همه اندكس هاي خوني جانبازان جنگي در محدوده نرمال قرار دارد. پس از گذشت چندين سال از تماس با گازهاي شيميايي اندكس هاي خوني تغيير نداشته است. نتيجه گيري: در مطالعه ما با گذشت بيست سال از زمان مواجهه، اندكسهاي خوني جانبازان شيميايي استان گلستان در حد نرمال باقي مانده است. ولي با توجه به اهميت موضوع پيشنهاد مي شود براي بررسي دقيق تر عوارض سلاحهاي شيميايي در آينده نيز مطالعات جامع و كاملتري طراحي و اجرا گردد.

Background and Purpose : The injury of chemical warfare was one of great problem in soldiers and other people in our country. Unfortunately، we do not have any data for delayed effects of these agents. Thus in this study we examine the effect of chemical warfare on function tests in chemical agents victims in Golestan province. Materials and methods: This study was done on 144 chemical agent victims with mean age 44.54 ±7.84 years in Golestan province. After filling the questionnaire، hematologic tests (WBC، RBC، Hb، MCV، Plt) were done. Data was analyzed using student t-test and chi-square test. Results: In this study the mean age of victims was 44.54 years and the mean time passed from exposure was 21.6 years. The mean of blood hematologic indices in all of chemical agent victims was normal. Conclusion: In our study after twenty years of exposure، hematological indices of chemical agents victims in Golestan province was normal. It is recommended to assess side effect of chemical weapon in victims of war by conducting more comprehensive studies.