ارزيابي آلودگي رسوبات ساحلي جزيره قشم به عناصر cu, pb, zn, cd, ni, cr با استفاده از شاخص هاي كيفيت رسوب

Evaluation of contamination of Qeshm island coastal sediments with Cu, Pb, Zn, Cd, Ni, Cr using sediment quality indices

زمينه و هدف: رسوبات دريايي مهمترين اجزاي پايش سلامت بوم سازگان هاي (اكوسيستم) آبي هستند. پژوهش حاضر با استفاده از شاخص هاي كيفيت رسوب به بررسي وضعيت آلودگي در بوم سازگان قشم و نيز ارزيابي ميزان سميت عناصر مورد بررسي براي موجودات زنده آن مي پردازد.روش بررسي: نمونه برداري از رسوبات سطحي هفت ايستگاه در سواحل قشم انجام و نمونه ها با تركيبي از اسيد نيتريك و پركلريك هضم و غلظت فلزات با دستگاه جذب اتمي اندازه گيري شد. يافته ها: نتايج شاخص هاي برآورد سميت بوم شناختي نشان داد رسوبات درياچه هامون و اسكله ذاكري از نظر زيستي سميت زيادي دارند. نتايج شاخص برخه خطر اصلاح شده حاكي از بالا بودن شدت آلودگي براي فلزات مس و نيكل در اغلب ايستگاه ها است كه با نتايج شاخص آلودگي بالقوه در رابطه با فلز نيكل مطابقت دارد. همچنين نتايج شاخص آلودگي بالقوه و فاكتور آلودگي در مورد مقدار عنصر سرب مطابقت دارد. مطابق نتايج شاخص آلودگي درياچه هامون و اسكله ذاكري به شدت آلوده و شاخص اصلاح شده آن نشان دهنده وضعيت آلوده در رمچاه، درياچه هامون، اسكله ذاكري و جزاير ناز است. شاخص غني شدگي نيز با آلودگي قابل توجه در رابطه با اغلب فلزات مويدي بر ساير شاخص هاي مورد بررسي و آلودگي منطقه مورد مطالعه است.نتيجه گيري: با توجه به بالاتر بودن غلظت عناصر از رهنمودهاي كيفيت رسوب، وجود سميت بالاي رسوبات براي آبزيان اين بوم سازگان تاييد مي شود. ايستگاه هاي رمچاه، درياچه هامون، اسكله ذاكري وضعيت آلودگي بالاتري داشته اند و سميت بالايي براي آبزيان نشان مي دهد كه فلزات مس، نيكل و در برخي موارد، سرب بيشترين سهم را در ايجاد آلودگي رسوبات منطقه دارند.

Background and Objective: Marine sediments are the most important component of monitoring the health of aquatic ecosystems. The present study uses sediment quality indices to determine the contamination status in Qeshm ecosystems and to evaluate the toxicity of the elements studied for its organisms. Materials and Methods: Sampling of surface sediments of seven stations was carried out on Qeshm coastal areas. The samples were digested by a combination of nitric acid and perchloric acid, and the concentration of metals was measured by atomic absorption spectrometry. Results: The results of modified Hazard Quotient indicated a high pollution rate for copper and nickel metals in most stations, which was consistent with the results of the Potential Contamination Index in relation to nickel metal. Additionally, the results of the Potential Contamination Index and Contamination Factor agreed with the amount of lead element. According to the results, the pollution index of Hamoon Lake and Zakeri pier was highly contaminated and Modified Pollution Index demonstrated a contamination in Romacha, Hamoon Lake, Zakeri pier and Nazes areas. The enrichment factor associated with contamination regarding most of the heavy metals confirmed the indices used to evaluate the comtamination in the study area. Conclusion: Due to the higher concentrations of the heavy metals in the sediments than that of the quality guidelines, the high toxicity of sediments for the aquatic ecosystems was confirmed. The Romachah, Hamoon, Zakeri stations showed higher pollution levels and sever toxicity for aquatic life. Copper, nickel and in some cases lead, were the main heavy metals that contaminated the sediments in the region.