ارزيابي پتانسيل سميت و مخاطره اكولوژيكي فلزات سنگين در رسوبات سطحي رودخانه سزار لرستان

Evaluation of toxicity and ecological risk assessment of heavy metals in surface sediments of Sezar River, Lorestan Province

زمينه و هدف: نظر به سميت، خطرات بهداشتي و اكولوژيكي فلزات سنگين در محيط زيست و تاثيرپذيري موجودات زنده، سنجش و ارزيابي غلظت آنها در سطوح مختلف بوم سازگان هاي آبي بسيار ضروري است. از اين رو مطالعه حاضر به سنجش غلظت فلزات سرب، نيكل، مس و روي و ارزيابي مخاطره اكولوژيكي آنها در رسوبات سطحي رودخانه سزار در استان لرستان مي پردازد.روش بررسي: نمونه برداري از 16 ايستگاه در طول رودخانه سزار انجام شد. پس از آماده سازي و هضم اسيدي نمونه ها، غلظت فلزات مذكور با استفاده از دستگاه جذب اتمي تعيين گرديد. يافته ها: ميانگين كلي غلظت فلزات نيكل، روي، مس و سرب در رسوبات رودخانه به ترتيب به ميزان mg/kg 71/84 < 40/56 <7/75 < 5/61 به دست آمد. بررسي شاخص هاي پتانسيل سميت حاد فلزات، ريسك اكولوژيكي و بار آلودگي بيانگر وضعيت آلودگي پايين در رسوبات رودخانه بود. خطر محيط زيستي فلزات در رسوبات منطقه به ترتيب نيكل < سرب< مس < روي ارزيابي گرديد. همچنين يافته ها نشان داد در بين فلزات، فاكتور آلودگي و ارزيابي خطر اصلاح شده (mhq) براي فلز نيكل به ترتيب در حد متوسط، و در طبقه آلودگي متوسط تا آلودگي قابل ملاحظه است.نتيجه گيري: براساس نتايج ، پتانسيل سميت حاد و خطر اكولوژيكي وضعيت آلودگي فلزات سنگين در رسوبات منطقه، پايين ارزيابي مي گردد. اما گسترش شديد فعاليت هاي انساني مختلف در نواحي اطراف رودخانه، در كنار آلودگي فلز نيكل در رودخانه و احتمال اثرات سوء بيولوژيكي آن در محيط بر لزوم پايش مداوم رودخانه و ارزيابي خطر سلامت و خطر اكولوژيكي آن تاكيد دارد.

Background and Objective: Considering the toxicity, health and ecological hazards of heavy metals in the environment and the impact on organisms, it looks essential to measure and evaluate their concentrations at the various levels in indigineous ecological strctures. The present study evaluated the concentration of Lead, Nickel, Copper and Zinc and their ecological risk assessment in surface sediments of Sezar River in Lorestan province. Materials and Methods: 16 stations along the Sezar River were selected for sampling. After preparation and acid digestion of the samples, the concentrations of these metals were determined by Atomic absorbtion. Results: The average total concentration of the detected metals Ni, Zn, Cu and Pb in the sediment was 71.84 > 40.56> 7.75 > 5.61 mg/kg, respectively. In addition, the evaluation of the Potential acute toxicity, ecological risk, and Pollution Load Index represented a low pollution in the sediments. The environmental risk of the metals in the sediment was evaluated as: Ni> Pb> Cu> Zn. The findings showed that among metals, the contamination factor and modified hazard quotient (mHQ) for nickel was moderate and in the mediun to severe pollution level to the contamination, respectively. Conclusion: According to the results, it can be concluded that Potential acute toxicity, pollution and ecological risk in the region for investigated metals were low. However, a rapid expansion of various human activities in the area and the pollution of nickel in the river along with the probability of its biological effects require continuous monitoring of the river in order to assess the health risk and its ecological risk.