رتبه‌بندي آلاينده‌هاي آلي خطرناك در منطقه پارس جنوبي با استفاده از شاخص‌هاي انتشار، واكنشگري و بهداشتي

Ranking of hazardous organic pollutants using emission, reactivity and health criteria in the South Pars Zone

زمينه و هدف: صنايع هيدروكربني به دليل ماهيت خاص فرايندي، منابع بالقوه انتشار تركيبات آلي محسوب مي شوند. اين تركيبات مي توانند مستقيما يا با توليد تركيبات ثانويه بر روي سلامتي افراد تاثير نامطلوب ايجاد نمايند. بنابراين شناسايي آنها گام مهمي در تدوين برنامه هاي كنترلي محسوب مي شود. اين مطالعه با هدف شناسايي نوع و ميزان تركيبات آلي فرار در منطقه پارس جنوبي صورت گرفت. روش بررسي: در اين مطالعه مقطعي، فرايندهاي صنعتي مستقر در منطقه بررسي و اطلاعات لازم براي تخمين انتشار تركيبات آلي گردآوري شد. جرم انتشار يافته از هر يك از تركيبات آلي فرار در يك دوره يكساله (ميانگين 92 تا 93) برآورد و براساس سه معيار جرم منتشره، مخاطرات بهداشتي و پتانسيل توليد ازن يا واكنشگري، اولويت بندي شدند.يافته ها: نتايج اين مطالعه نشان داد كه بيشترين ميزان انتشار از نشتي تجهيزات و تانك هاي ذخيره (64 درصد)، برج هاي خنك كننده (21 درصد) و فلرينگ (11 درصد) رخ داده است. 171 نوع ماده آلي از اين فرايندها منتشر مي شوند كه بيشترين جرم انتشار يافته مربوط به پروپيلن (21 درصد) بود. آلكن ها بيشترين سهم را در كل جرم منتشره (41 درصد) و توليد ازن (78 درصد) داشتند. با وزن دهي فهرست مواد براساس سه معيار مورد نظر، فرمالدهيد مهمترين ماده آلي فرار منتشره بود و مهمترين واحدهاي انتشار نيز واحدهاي الفين و آروماتيك بودند. نتيجه گيري: اين روش مي تواند ابزاري مفيد براي شناسايي تركيبات آلي موثر در چنين مناطقي باشد. در منطقه پارس جنوبي بهينه ترين استراتژي كنترلي، كنترل انتشار فرمالدئيد از فرايندهاي الفين و آروماتيك است. كنترل منابع انتشار پروپيلن، اتيلن و بوتيلن در اولويت بعد قرار دارد.

Background and Objective: Hydrocarbon processing industries are considered as potential sources of volatile organic compounds (VOCs) due to their specific nature. These compounds can directly or indirectly through producing secondary pollutants have adverse effects on the health of individuals. Therefore, identification of them is an important step in the formulation of control programs. This study aimed to identify the type and amount of the most important volatile organic compounds in the South Pars region. Materials and Methods: In this study, industrial processes located in the region were investigated and information was gathered for estimation of VOCs emissions. The emission was estimated over a one-year period and was ranked according to three criteria including emission, health hazards and ozone production potential. Results: The results showed that the greatest emission was due to equipment leakage and storage tanks (64%), cooling towers (21%) and flaring (11%). The 171 VOCs were determined in Plum of these processes and propylene had the greatest contribution (21%). The alkenes had the highest share in total mass (41%) and ozone production (78%). By weighting the list based on the three criteria mentioned above, formaldehyde is the most important emitted VOC and the main sources of it were olefins and aromatic units. Conclusion: This method can be a useful tool for identifying effective organic compounds in such areas. Here, the optimum control strategy is mitigating of emission of formaldehyde from the aromatic and olefins processes. The next priority is to control propylene, ethylene and butylene emission sources.