مطالعه مقولات سياست اجتماعي در كتب فارسي مقطع ابتدايي نظام آموزشي ايران

Investigating Social Policy Issues in Persian Books of Elementary Education in Iran

هدف پژوهش حاضر دستيابي به ميزان طرح مقولات سياست اجتماعي در كتاب ‌ هاي درسي، نوع شناختي كه اين كتب از سياست اجتماعي به دانش‌آموزان مي‌دهند و پاسخ‌دهي به اين سؤال است كه چه اصول و رهيافتي رسمي از سياست اجتماعي در اين كتاب‌ها وجود دارد. بدين منظور، به تحليل محتواي كتاب‌هاي فارسي دوره ابتدايي به لحاظ مقولات سياست اجتماعي و ميزان ارتباط آنها با گروه‌هاي هدف و نهاد اجتماعي خانواده پرداخته شده است. براي اعتباربخشي به كار ، تمام كتاب‌هاي راهنماي معلم (فارسي) سال‌هاي اول تا پنجم ابتدايي بررسي دقيق شده‌اند. بر اساس يافته‌هاي تحقيق، در كتاب‌هاي فارسي ابتدايي، فصولي با عناوين نهادها، بهداشت، دانشمندان و محيط زيست توانسته‌اند به نهاد خانواده، مدرسه و موضوعات آموزشي، بهداشتي و برخي مسائل مرتبط با محيط زيست بپردازند؛ اما دربارۀ سياست اجتماعي به صورت منسجم و هدفمند در كتاب‌ها بحث نشده و به ارتباط و انسجام موضوعات مختلف سياست اجتماعي و تأثير متقابل آنها بر يكديگر اهميتي داده نشده است. همچنين موضوعاتي چون همدلي و همدردي با نيازمندان و كمك به مظلومان در كتاب‌ها تحت عناوين مختلف آمده‌اند. در كل، موضوعات سياست اجتماعي در چارچوب تبليغ فردگرايي و آزادي فردي و با رهيافتي فردگرايانه به دانش‌آموزان معرفي شده‌اند. به نظر مي‌رسد اصل انتخاب فردي در موضوعات مختلف اجتماعي، رهيافت رسمي سياست اجتماعي مطرح شده در كتاب‌هاست كه معنايي اخلاقي، معنوي دارد و بايد‌ها و نبايد‌هاي ارزشي را دربرمي‌گيرد.

The present study aims atinvestigating the designinglevel of social policy issues in textbooks and determiningthe kind of cognitions these books tend to convey to students with respect to social policy. The study also answers the question of “what principles and formal approaches to social policy are there in the textbooks” . For this reason, the contents of Persian textbooks of elementary schools in Iran were analyzed to find the degree of their relationships with target groups and social institution of the family . To validate the procedure, all Persian textbooks of elementary schools, including the teacher's guide, were accurately investigated. The results show that, chapters entitled“institutions, health, scientists, and environment”have been able to deal withthe issues intended in the titles, but not successful withthe targeted social policy and the relevance and coherence of different social policy issues and their mutual influence on each other . Moreover, issues such as empathy and sympathy with the poor and assisting the oppressed are come into view under various titles in the textbooks. In general, social policy issues are introduced to students in the context of promoting individualism and personal libertyand most probably this is done with an individualistic and nonconformist approach.It seems that the preceptand doctrine of personal choice in various social issues have been presented witha formal approach to social policy. This must be taken into account that the sense of moral and spiritual values, including dos and don'ts, are taking effect in school textbooks.