اينترنت، برنامه‌هاي ماهواره اي و هويت ديني (مطالعه موردي دانش‌آموزان متوسطه شهر مرودشت)

Internet, satellite programs and religious identity (Case study of gigh school students in marvdasht

دين، هويت ديني و رسانه ­ها نقشي مهم و اساسي در تعريف و جهت ­دهيِ زندگي نوجوانان و جوانان هر جامعه­ اي، به‌ويژه جوامعي اسلامي­ مانند ايران دارد. اما در خصوص پيوند دين و رسانه­ ها، به‌ويژه رسانه­ هاي نوين خارجي، افراد زيادي معتقدند اين رسانه­ ها با انتشار و پخش آراء، تصاوير، انديشه­ هاي گوناگون، متفاوت و معارض با ارزش­هاي ديني زمينۀ تضعيفِ هويت ديني افراد را فراهم مي­ كنند. بنابراين، امروزه به نظر مي­رسد اظهار نظر پيرامون تغيير و تحولات هويت ديني جوانان و نوجوانان بدون توجه به نقش رسانه ­ها ناقص و ناكافي باشد. از اين رو، مقاله حاضر به بررسي رابطۀ استفاده از ماهواره و اينترنت با هويت ديني دانش­ آموزان متوسطه شهر مرودشت پرداخته است. روش بررسيِ مطالعه، پيمايشي بوده و از ابزار پرسشنامه و روش نمونه‌گيري خوشه‌اي ­چند مرحله ­اي براي جمع ­آوري داده­ ها استفاده شده است. براساس نتايج تحقيق، همبستگي هر دو متغير استفاده از اينترنت و ماهواره با هر سه بعد هويت ديني دانش­ آموزان منفي و معني ­دار بوده است. بالاترين همبستگي استفاده از اينترنت با ابعاد هويت ديني، به ترتيب، در ابعاد عملي (53/.-)، احساسي (52/.-) و اعتقادي (49/.-) بوده است. بالاترين همبستگي متغير استفاده از ماهواره با هويت ديني، به ترتيب، در ابعاد عملي (53/.-)، احساسي (44/.-) و اعتقادي (39/.-) بوده است. بدين ترتيب، مي ­توان گفت استفاده بيشتر از رسانه­ هاي ماهواره و اينترنت در راستاي كاهش هويت ديني دانش­ آموزان متوسطه مورد بررسي در ابعاد سه گانه عملي، احساسي و اعتقادي بوده است.

Religion, identity and media play major role in defining and directing the lives of young people in every community, especially in Islamic countries such as Iran. Concerning the connection between religion and the media, in particular, new foreign media, many people believe that the media undermine the religious identity of the people by distributing and displaying opinions, images and ideas, which are against and in conflict with religious values. Another fact is that commenting on the youths and teens’ religious transformation, regardless of the media seems insufficient and incomplete. The present study investigates the relationship between media, i.e. the internet and satellite programs, and religious identity of high school students in Marvdasht. To overcome the objectives of study, we employed a survey research via providing a questionnaire to collect data. Participants are also chosen through a cluster sampling technique to fit the study requirement. Findings reveal a negative and significant correlation between the two variables, i.e. using the internet and satellite, and three dimensions of religious identity of students. The highest correlations between using the internet and three dimensions of religious identity are found in practical, emotional and ideological dimensions, (-0.53), (-0.44) and (-0.39) respectively. Thus, it might be concluded that, greater use of satellite and the internet aim to reduce the religious identity of the studied high school students in three practical, emotional and ideological dimensions.