تدوين مدل استراتژيك و رويكرد توسعه پايدار گردشگري در مناطق كويري با استفاده از ماتريس Swot ، Space ، Qspm (مطالعه موردي: مناطق كويري استان يزد)

Formulating Strategic Model for Sustainable Tourism Development in The Desert Area by Swot, Space, Qspm Model (Case Study: Yazd Province

توريسم سيستم پيچيده اي است كه ابعاد مختلف زندگي انساني (اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي زيست محيطي و كالبدي) را تحت تاثير قرار ميدهد. در اين ميان مناطق كويري به عنوان يكي از مناطق اولويت دار براي توسعه اكوتوريسم در بسياري از مناطق جهان مورد توجه قرار گرفته است. ايران با دارا بودن عرصه هاي كويري و بياباني به عنوان يكي از مناطق داراي پتانسيل در زمينه توسعه اكوتوريسم بيابان و كوير مطرح است. اما هنوز استراتژي هاي مشخصي نسبت به توسعه گردشگري در مناطق كويري تدوين نشده و مدل مشخصي وجود ندارد. لذا اين مقاله به دنبال پاسخگويي به اين سوالات اساسي است كه استراتژي هاي اولويت دار جهت دستيابي به توسعه پايدار گردشگري در مناطق كويري استان يزد كدامند؟ مدل استراتژيك توسعه پايدار گردشگري در مناطق كويري چيست؟ به اين سوالات از روش پيمايشي و روش برنامه ريزي استراتژيك استفاده شده است. نتايج پژوهش نشان داد كه اولاً، گونه استراتژي هاي توسعه گردشگري در مناطق كويري استان يزد در گروه استراتژي هاي تدافعي قرار ميگيرند؛ يعني استراتژي هايي كه در راستاي كاهش نقاط ضعف و از بين بردن تهديدها تدوين شده اند. ثانياً، استراتژي هاي مديريتي نسبت به ساير استراتژي ها در اولويت بالاتري قرار دارند. در پاسخ به سوال دوم اين نتيجه حاصل شد كه اولويتدار بودن استراتژي هاي مديريتي به معناي ناديده انگاشتن ساير استراتژي هاي توسعه گردشگري نيست زيرا اجراي مجموعه اي از سياست ها و راهبردها در مناطق كويري در پرتو اتخاذ رويكرد (مدل) يكپارچه برنامه ريزي توسعه گردشگري امكان پذير است.

Tourism is a complex system that affects various aspects of human life (economic، social، cultural، environmental and physical). In this regard، the desert areas have attracted attention of the world as preferred regions for ecotourism development. Iran، as a country enjoying vast desert areas، is considered as one of the regions with the potentials to develop ecotourism in desert areas In Iran، there have not been specific strategies towards the development of tourism in the desert and there is no specific model in this regard. Therefore، this study aims to answer these questions: What are the priority strategies to achieve sustainable tourism development in Yazd desert areas? and what is the strategic model for sustainable tourism development in the desert areas of Yazd province. To answer these questions، the survey and strategic planning methods were used. The results of the study showed that tourism development strategies in the desert regions of Yazd province are in the defensive strategies group، that is، the strategies that are developed to reduce and eliminate weaknesses and threats. Moreover، management strategies have a higher priority over other strategies. In answer to the second question، it was found out that priority of management strategies over other strategies mean that other strategies for tourism development in desert regions are ignored because adopting a series of policies and strategies in the desert is possible in the light of an integrated tourism approach (Model) to tourism development plan.