تحليل زماني - مكاني سالانه توفان هاي تندري استان تهران

Analysis Time _ Place Annually Thunder Storms Tehran Province

توفان هاي تندري از مهمترين بلاياي طبيعي اند كه همه ساله علاوه بر نابودي بخشي از محصول هاي كشاورزي سبب تلفات انساني زيادي در سراسر دنيا مي شوند. هدف از اين پژوهش شناسايي ويژگي هاي آماري مربوط به توزيع مكاني و زماني پديده اقليمي توفان هاي تندري مي باشد. با استفاده از داده هاي مربوط به فراواني وقوع توفان هاي تندري در استان تهران (با تاكيد بر هفت ايستگاه سينوپتيك در مناطقي با توپوگرافي و طول و عرض جغرافيايي متفاوت) ويژگي هاي زماني و مكاني توفان هاي تندري مورد مطالعه و تحليل قرار داده شده است. در اين پژوهش بر حسب مورد از روش هاي همبستگي و تحليل رگرسيون، تجزيه مولفه روند سريهاي زماني (تحليل روند خطي و پلي نوميال)، تحليل خوشه اي سلسله مراتبي وارد، توزيع احتمال وقوع و دوره بازگشت با توزيع احتمال 95 درصد، آزمون ناپارامتري من كندال و روش idw در دوره زماني 12 ساله (1996-2007) براي طبقه بندي سالانه وقوع توفان هاي تندري استفاده شده است. نتايج نشان داد بيشترين فراواني وقوع توفان تندري متعلق به سال 2004 و كمترين فراواني وقوع در سال 2000 بوده است، همچنين ايستگاه مهرآباد بيشترين و ايستگاه چيتگر كمترين نوسانها را در طول دوره آماري دارا بوده اند. بر اساس دندروگرام سالانه حاصل از روش سلسله مراتبي تحليل خوشه اي وارد به سه خوشه دسته بندي شدند. مدل هاي نوساني زماني و روند خطي و پلي نوميال توفان هاي تندري سالانه در همه ايستگاه ها بجز چيتگر و ژئوفيزيك وقوع توفان هاي تندي داراي روندي افزايشي است. نقشه هاي توزيع مكاني و مطالعات الگوهاي مكاني كه با استفاده از روش idw ترسيم شده اند نيز نشان داد آبعلي و فيروزكوه (poll) داراي بيشترين و ژئوفيزيك داراي كمترين فراواني وقوع توفان تندري در بين ايستگاه ها در بازه زماني مورد مطالعه بودند.

The purpose of the present study was to identify the characteristics of temporal and spatial distribution of climatic phenomena are thunderstorms. Therefore، for the purpose of data on the frequency of thunderstorms in Tehran province with emphasis on temporal and spatial characteristics 7 state on thunderstorms were studied and analytically considered. The results showed the highest frequency of thunders toms in theyear2004 and the lowest frequency of occurrencewasin 2000; Mehrabad station and Chet garmostregions have had the lowest volatility during the period. Oscillating and linear trend and polynomial models when all stations except CHITGAR and geophysics has been an increasing trend. Maps of the spatial distribution and spatial patterns howled that Abali and Firoozkooh the higher stand lowest frequency geophysical thunder storms between stations in the period studied.