تحليل همديدي سيل ويرانگر تيرماه سال 1394 شمال ايران

Synoptic analysis of devastating floods July 2015 in north of Iran

بارش‌هاي سيل‌آسا و سهمگين در فصل تابستان به دليل ناگهاني بودن آن خسارات سنگيني در بخش‌هاي تاسيسات زير بنايي،عمراني و كشاورزي براي مناطق مختلف كشورمان به بار مي‌آورند.در پژوهش حاضر به تحليل همديدي و ترموديناميكي بارش سيل‌آساي 28 تا 31 تير1394 در نيمه شمالي، مركزي و غربي كشورمان پرداخته‌ شده است. ابتدا با استفاده از داده‌هاي ايستگاه زميني بارش ايستگاه‌هاي مورد مطالعه، بررسي شد و سپس با استفاده از داده‌هاي جو بالا و ترسيم نقشه‌هاي مربوط، بارش‌ها مورد تحليل قرار گرفت. نتايج نشان داد كه گسترش پرفشار درياي سياه بر روي نيمه شمالي و نفوذ كم‌فشارگرم پاكستان خليج فارس از جنوب، ضمن شمالي شدن جريانات، موجب شيو شديد فشاري در تراز دريا شده است. در ترازهاي مياني جو كشيده شدن محور فرود از آسياي مركزي تا جنوب ايران صعود شديد هوا را به همراه داشته است. واكاوي نقشه‌هاي امگا بر روي ايران حاكي از استقرار ميدان بيشينه امگاي منفي در شمال ايران مي‌باشد. تحليل نقشه‌هاي وزش رطوبتي نيز نشان داد كه در ترازهاي 1000 و 850 هكتوپاسكال درياي سياه و خزر منابع تامين‌كننده رطوبت مي‌باشند. اما در تراز 700 و 500 هكتوپاسكال درياي عمان، عرب و شبه‌ جزيره هند نقش اصلي انتقال رطوبت را بر روي منطقه مورد مطالعه بر عهده داشته‌اند. نكته قابل توجه اينكه رودباد تنها در بالاي تراز 300 هكتوپاسكال و در بالاتر از عرض 38 درجه شمالي و خارج از محدوده ي رخداد موج بارشي ابر سنگين روزهاي پاياني تيرماه94 قرار داشته است و تاثير آن به صورت غيرمستقيم بوده كه موجب تخليه هواي گرم و مرطوب درون ناوه و در نتيجه تقويت ناپايداري شده است.

Dreadful and torrential precipitations in the summer cause heavy damages in the sections of constructive and agricultural installation in different regions of the country because of their unexpected. In this research we proceed to synoptic and thermodynamic of torrential flooding of 28 to 31 july2015 in the half north، west and central of the country. First with using territorial stations data the precipitation of under studied stations analyzed and then with using upper atmospheric data and tracing the related maps، precipitations analyzed. The results showed that spreading the black sea high pressure on north half of the country and penetrating the Warm low pressure of Persian Gulf-Pakistan from south، meanwhile، northern flowing cause severe gradient pressure in the sea level. In the middle levels stretching the trough axis from central Asia till south of Iran cause severe ascending of air. Analyzing the omega maps on Iran indicates the settlement of maximum negative omega in north of Iran. Also analyzing of moisture advection showed that in the levels of 1000 and 850HPA، the black and Caspian seas are the sources of supplying moisture. But in the levels of 700 and 500 HPA، the Oman and Arab Sea and India peninsula has the main rule in transferring the moisture on the studied region.The point worthy of attention is that the jet stream located only above the level of 300 hpa and upper the latitude of 38 northern degree and out of the occurrence boundary of supper heavy precipitation of ending days in July 2015.And it's impact was indirect which caused offloading the warm and humid air to the through and consequently strengthen the instability.