اولويت‌بنديِ پيشران‌هاي توسعۀ‌ اكوتوريسم كارآفرينانه با رويكرد توانمندسازي اجتماع‌محور

Prioritizing the Propellants of developing community-based tourism with the approach of community-based empowerment

برنامه­هاي توسعه­اي در جوامع محلي، بدون همراهي و مشاركت ساكنان، با چالش­هاي متعددي در اجرا مواجه خواهند شد. توانمندسازيِ ساكنان قبل از اجراي اين برنامه­ها، ضمن كاهش آسيب­ها و هدر رفت هزينه­ها، منجر به تسهيل و تسريع در اجرا و بروز پيامدهاي مثبتِ طرح­هاي كارآفرينانه خواهد شد. مبتني بر اين رويكرد، هدفِ اين پژوهش، شناسايي و اولويت­بنديِ مهم­ترين شاخ‌هاي توانمندسازِ اكوتوريسم كارآفرينانه در مناطق روستاييِ استان سيستان و بلوچستان بوده است. روش پژوهش از حيث هدف، كاربردي و از نوع توصيفي- پيمايشي مي‌باشد. جامعۀ آماري پژوهش، شامل كارشناسان مرتبط با حوزۀ گردشگريِ ادارۀ كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان سيستان و بلوچستان و برخي از اساتيد دانشگاه به تعداد 26 نفر بود كه سرشماري شدند. داده­هاي پژوهش بر اساس پرسشنامۀ محقق‌ساختۀ ارجحيت­بندي كه مبتني بر شاخص­هاي شناسايي­شده تدوين شده بود جمع­آوري و به كمك نرم‌افزار Expert Choice تحليل شد. نتايج پژوهش، نشان از شناساييِ چهار شاخص اصلي بود كه توانمندسازي روانشناختي با وزن 459/. در جايگاه نخست قرار گرفت. توانمندسازي سياسي با وزن 226/.، توانمندسازي اقتصادي با وزن 172/. و توانمندسازي اجتماعي با وزن 142/. در رتبه­هاي بعدي قرار گرفتند. بنابراين به خط‌مشي­گذاران حوزۀ اكوتوريسم كارآفرينانه توصيه مي­شود براي رشد و توسعۀ اين صنعت، توانمندسازي ذهني و روانيِ جوامع هدف را در اولويت برنامه­هاي خود قرار دهند.

Developmental programs in local communities, without the support and participation of residents, will face numerous challenges in implementation. Empowering residents before implementing these programs, while reducing the costs and losses, will facilitate and speed up the implementation of the positive outcomes of entrepreneurial initiatives. Based on this approach, the purpose of this study was to identify and prioritize the most important components of empowerment of entrepreneurial ecotourism in rural areas of Sistan and Balochestan province. The research method is purposeful, applied and descriptive-survey method. The statistical population of the study consisted of experts related to the tourism area of the Directorate General of Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism of Sistan and Baluchestan province, and some university professors were 26 who were counted. The research data were collected based on the priority questionnaire, which was based on identified components and indicators and analyzed with Expert Choice software. Political empowerment with weight of 226 was ranked as first, Economic empowerment with weight of 172, and social empowerment with a weight of 142 were ranked as second and third, respectively. Therefore, it is recommended that policy makers in the field of entrepreneurial ecotourism should develop the mental and intellectual empowerment of target communities in their priorities.