طراحي و سنجش روايي و پايايي پرسشنامه ‌اي به‌منظور شناسايي عوامل تاثيرگذار بر رفتار تغذيه‌ اي افراد مبتلا به سندرم متابوليك

Designing and determining validity and reliability of a questionnaire to identify factors affecting nutritional behavior among patients with metabolic syndrome

مطالعات بسياري اثر رژيم غذايي را بر اجزاي سندرم متابوليك نشان داده اند. مطابق تئوري عمل منطقي، نگرش و هنجارهاي انتزاعي عواملي هستند كه بر روي قصد فرد به انجام يك رفتار و نهايتاً انجام آن رفتار توسط فرد اثرگذارند. هدف اين مطالعه طراحي پرسشنامه اي معتبر به منظور شناسايي عوامل تاثيرگذار بر رفتار تغذيه اي افراد مبتلا به سندرم متابوليك مي باشد.مواد و روش ها: در اين مطالعه از طريق مرور متون علمي، 6 بحث گروهي متمركز و مصاحبه با اساتيد متخصص، پرسشنامه اي بر اساس تئوري عمل منطقي طراحي شد. به منظور بررسي روايي از روش هاي اندازه گيري روايي محتوا و روايي صوري با پانل خبرگان 15 نفري استفاده گرديد و براي تعيين پايايي نيز از ضريب آلفاي كرونباخ استفاده شد.يافته ها: پرسشنامه ي اوليه شامل 100 آيتم بود كه پس از بررسي روايي و پايايي، تعداد آيتم هاي پرسشنامه ي نهايي 46 سوال به دست آمد. 17 سوال در بخش نگرش تغذيه اي، 13 سوال در بخش هنجار انتزاعي و 16 سوال نيز در بخش قصد رفتاري قرار گرفتند. ميانگين شاخص روايي محتواي پرسشنامه ي نهايي 0/92 و ضريب آلفاي كرونباخ پرسشنامه ي نهايي0/85 به دست آمد.بحث و نتيجه گيري: بر اساس نتايج اين مطالعه پرسشنامه ي طراحي شده در اين مطالعه از روايي و پايايي نسبي خوبي برخوردار است و مي تواند به منظور شناسايي عوامل تاثيرگذار بر رفتار تغذيه اي افراد مبتلا به سندرم متابوليك بر اساس تئوري عمل منطقي مورد استفاده قرار گيرد.

Background : A number of studies have shown a clear relationship between diet and component of metabolic syndrome. Based on the Theory of Reasoned Action (TRA)، attitude and subjective norm are factors affecting behavioral intention and subsequently behavior. The aim of the present study is to design a valid questionnaire identifying factors affecting nutritional behavior among patients with metabolic syndrome. Materials and Methods: Via literature review، six focus group discussion and interview with nutrition specialists were performed to develop an instrument based on the theory of reasoned action. To determine validity of the instrument، content and face validity analyses with 15 expert panels conducted and also to determine reliability، Cronbach’s Alpha coefficient performed. Results: A draft of 100 items questionnaire was developed and after evaluation of validity and reliability، final questionnaire included 46 items: 17 items for attitude، 13 items for subjective norms and 16 items for behavioral intention. For the final questionnaire average of content validity index was 0/92 and Cronbach’s Alpha coefficient was 0/85. Conclusion: Based on the results of the current study the developed questionnaire is a valid and reliable instrument and it can be used to identify factors affecting nutritional behavior among people with metabolic syndrome based on the theory of reasoned action.