اثربخشي نوروفيدبك در كاهش اضطراب و شدت علائم بيماران با سندرم روده تحريك پذير (IBS)

THE EFFECT OF NEUROFEEDBACK IN DECREASING ANXIETY and SYMPTOM SEVERITY OF PATIENTS WITH IRRITABLE BOWEL SYNDROME (IBS

پيش‌زمينه و هدف: سندرم روده تحريك‌پذير، يك اختلال عملكردي دستگاه گوارش است كه عوامل روان‌شناختي ازجمله اضطراب، در تحريك و تشديد آن نقش بسزايي دارند. پژوهش حاضر باهدف تعيين اثربخشي نوروفيدبك به‌عنوان درماني روان‌شناختي، در كاهش اضطراب و شدت علائم بيماران با سندرم روده تحريك‌پذير، انجام شد. مواد و روش‌ كار: اين پژوهش از نوع شبه آزمايشي (پيش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه كنترل) بود. جامعه‌ي آماري پژوهش حاضر شامل تمامي زناني مي‌باشد كه به دليل مشكلات گوارشي به مراكز درماني شهر تهران رجوع كرده و توسط پزشك فوق تخصص گوارش و بر اساس معيارهاي Rome III، تشخيص سندرم روده تحريك‌پذير را دريافت نمودند. بدين منظور، 30 زن مبتلا به سندرم روده تحريك‌پذير مراجعه‌كننده به يك كلينيك فوق تخصصي گوارش به روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شدند و به‌طور تصادفي در دو گروه آزمايش و كنترل (هر گروه 15 نفر) قرار گرفتند. گـروه آزمـايش بـه مـدت 20 جلسه‌ي 45 دقيقه‌اي، 2 روز در هفتـه، تحت درمان نوروفيدبك قرار گرفت و گروه كنترل در ليسـت انتظار باقي ماند. هر دو گـروه در شرايط پيش‌آزمون و پس‌آزمون بـا پرسشنامه اضطراب صفت - حالت اسپيلبرگر (STAI-Y) و شاخص شدت علائم سندرم روده تحريك‌پذير (IBSSI) ارزيابي شدند و خط پايـه امـواج مغـزي آن‌ها ثبت گرديد. تحليل داده‌ها با استفاده از آزمون تحليل كوواريانس چند متغيره (MANCOVA)، انجام گرفت. يافته‌ها: يافته‌ها نشان داد كه نوروفيدبك منجر به كاهش شدت علائم سندرم روده تحريك‌پذير شده است (p<0/01). همچنين، نوروفيدبك در كاهش اضطراب حالت (p<0/01) و صفت (p<0/05) و افزايش دامنه امواج مغزي آلفا (p<0/01)، مؤثر واقع شد. بحث و نتيجه‌گيري: نتايج نشان داد كه نوروفيدبك بر بهبود اضطراب و شدت علائم سندرم روده تحريك‌پذير مؤثر بوده و روشي مناسب با عوارض جانبي بسيار محدود و تأثير درماني بلندمدت براي اين بيماران است.

Background & Aims: Irritable bowel syndrome (IBS) is a functional gastrointestinal disorder that can be stimulated and intensified by psychological factors such as anxiety. The present research aimed at determining the effect of neurofeedback as a psychological treatment technique in decreasing anxiety and symptom severity of patients with IBS. Materials & Methods: This research was a quasi-experimental study (pretest-posttest, with control group). Statistical population of the present research included all women who attended health centers in Tehran due to gastrointestinal disorders and were diagnosed by gastroenterologist as having IBS based on Rome III criteria. Thirty women with IBS attending a gastroenterology clinic were selected by way of convenience sampling method and were put randomly into two experimental and control groups (each 15). The experimental group underwent neurofeedback treatment in 20 sessions of 45 minutes, 2 days each week, and the control group remained in the waiting list. Both groups were examined by Speilberger State–Trait Anxiety Inventory (STAI) and IBS Severity Index (IBSSI), and their brain wave baselines were registered. The data were analyzed using multivariate analysis of covariance (MANCOVA). Results: Findings showed that neurofeedback treatment has significantly resulted in a decrease in symptom severity of patients with IBS (p<0/01). Also, neurofeedback has been influential in decreasing state anxiety (p<0/01) and trait anxiety (p<0/05) and increasing Alpha brain waves amplitude (p<0/01). Conclusion: Results showed that neurofeedback is influential in improving anxiety and symptom severity of IBS and it is a proper treatment method for IBS patients with very limited side effect and long-term treatment effect.