نوع شناسي همراهي مسلمانان با علي بن ابي طالب را در جريان جنگ هاي داخلي

تقابل داخلي مسلمانان در دوره خلافت علي بن ابيطالب نان (35-40 مق) در شرايطي اتفاق افتاد كه جامعه اسلامي دچار اختلافات فكري و عقيدتي و جناح بندي هاي سياسي شده بود. حضور و همراهي صحابه ي شاخص و اعلان موضع آنان در حمايت از گروه هاي سياسي از يك طرف، كاهش دغدغه هاي ديني، اشتغال مردم به امور روزمره و رفاه اقتصادي ناشي از دسترسي مسلمانان به غنايم عظيم فتوحات، از عواملي بودند كه بر نوع همراهي مسلمانان با علي ع در جريان جنگ هاي داخلي تاثير گذاشتند. مقاله پيش رو در صدد است با بهره گيري از روش كمي و داده هاي عددي، به اين سوال پاسخ دهد كه نوع و ميزان همراهي مسلمانان با علي بن ابيطالب و در جريان جنگ هاي داخلي چگونه بود؟ يافته هاي پژوهش بيانگر وجود همراهي مردم با علي ع در چهار نوع، است؛ همراه كامل، نيمه همراه، منفعل و عدم همراه است. همراهي كامل و نيمه همراه در دو سال آغازين خلافت ايشان و تا جنگ نهروان وجود داشت، اما همراهي منفعلانه و عدم همراهي در دو سال پاياني خلافت علي ، به ويژه پس از نبرد نهروان جلوه پررنگ تري به خود گرفت. بيشترين ميزان همراهي نيز در نبرد صفين با نود هزار و كمترين آن با هزار و هفتصد نفر در برابر غارات معاويه بود.