طراحي مدل‌ بهبود بهره‌‌وري با تاكيد بر نقش فناوري اطلاعات

بهبود بهره‌وري يكي از هدف‌هايي است كه سازمان‌ها همزمان با توسعه سرمايه‌گذاري در فناوري اطلاعات (IT) دنبال مي‌كنند اما رشد كند آمارهاي بهره‌وري كل باعث بروز برخي نگراني‌ها و مطرح شدن «پارادوكس بهره‌وري IT» شده است. به طوري كه بعضي از صاحبنظران بهره‌ور بودن IT را مورد ترديد جدي قرار داده‌اند. شناخت، تبيين و شفاف سازي رابطه بين افزايش سرمايه‌گذاري در IT و رشد بهره‌وري، ارائه مدل مناسب جهت بيشينه كردن بهره‌وري IT و شناسايي اقدامات سازماني مكمل IT از اهداف اين پژوهش مي‌باشد. فرض اساسي پژوهش حاضر اين است كه با ورود IT در سازمان‌ها فناوري مورد استفاده آن‌ها كه يكي از عناصر سازماني مطابق مدل لويت و اسكات (Leavitt & Scott) است تغيير مي‌يابد و اگر سازمان‌ها را سيستم‌هاي باز در نظر بگيريم اثربخشي سرمايه‌گذاري روي IT مستلزم اعمال همزمان تغييرات در ديگر عناصر سازماني (افراد، اهداف / وظايف و ساختار) مي‌باشد كه دراين پژوهش به عنوان مكمل‌هاي IT از آن‌ها ياد مي‌شود. جامعه مورد بررسي اين پژوهش سازمان‌هاي مسكن و شهرسازي استانها بوده و نمونه‌ها هم با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفي انتخاب گرديده‌اند. داده‌هاي ميداني با استفاده از پرسشنامه و اعداد مربوط به بهره‌وري اندازه‌گيري شده سازمان‌ها از مستندات آن‌ها استخراج و مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. از آزمون تحليل واريانس يكطرفه به منظور بررسي وجود يا عدم وجود اختلاف معنا‌دار بين سازمان‌ها با توجه به ميزان بهره‌وري آن‌ها، از آزمون ضريب همبستگي اسپيرمن براي آزمون فرضيات و از آزمون فريدمن جهت رتبه‌بندي عناصر سازماني استفاده شده است. نتايج تجزيه و تحليل‌ها نشان مي‌دهد: بهره‌وري اندازه‌گيري شده سازمان‌هايي كه همزمان با سرمايه‌گذاري در IT اقدامات مكمل از قبيل سامان‌دهي استراتژي- زيرساخت IT با استراتژي- زيرساخت سازمان، مهندسي مجدد فرايندها و ساختاردهي مجدد، آموزش منابع انساني و تفويض اختيارات تصميم‌گيري، برقراري جريان آزاد اطلاعات و سيستم‌هاي اطلاعاتي يكپارچه را به عمل آورده‌اند نسبت به سازمان‌هاي ديگر بالا بوده است.