جهاني شدن و مواضع فرهنگي جمهوري اسلامي ايران از منظر نظريه ي ساختار– كارگزار ، مقايسه ي سه دولت اكبر هاشمي رفسنجاني، سيدمحمد خاتمي و محمود احمد ي نژاد

Globalization and Cultural Positions of Islamic Republic of Iran based On Agent- Structure theory

جهاني شدن، فرآيندي پيشرونده و نيرومند است كه با به چالش كشيدن قدرت دولت در كليه ي ابعاد سياسي، اقتصادي، تكنولوژيك و فرهنگي، فرصت ها و تهديدهايي را در عرصه ي سياست گذاري به دنبال مي آورد. نظريه پردازان جهاني شدن بر اين باورند كه انقلاب اطلاعات، موجب گرديده كه بُعد فرهنگي جهاني شدن به قدرت مندترين و گسترده ترين رُكن آن تبديل شده، و روند سياست گذاري فرهنگي در كشورها را به چالش كشيده و مواضع و واكنش ها ي متفاوتي را به همراه داشته باشد. در اين ميان، بررسي واكنش ها و مواضع فرهنگي جمهوري اسلامي ايران به علت هويت فرهنگي انقلاب آن، از اهميتي ويژه برخوردار است. با توجه به تغييراتي كه در مواضع دولت مردان ايراني در قبال اين پديده ي عظيم مشاهده مي شود، اين مقاله بر آن است تا از منظر جامعه شناختي و در چارچوب نظريه ي ساختار– كارگزار، موضوع مذكور را در سه دوره ي رياست جمهوري اكبر هاشمي رفسنجاني، سيدمحمد خاتمي و محمود احمدي نژاد مورد بررسي قرار دهد. سوال اصلي مقاله اين است كه نقش تعاملي ساختار-كارگزار در قبال فرايند جهاني شدن فرهنگ و شكل گيري مواضع فرهنگي دولت ها ي بعد جنگ، چگونه بوده است؟ بر اساس همين سوال، اين فرضيه ارائه گرديده كه مواضع فرهنگي جمهوري اسلامي ايران در قبال فرايند جهاني شدن فرهنگ در سه دوره ي مذكور با توجه به تئوري ساختار-كارگزار، متغير بوده است. با توجه به اين كه هدف پژوهش، بررسي علمي ميان ساختار– كارگزار و مواضع فرهنگي جمهوري اسلامي ايران در قبال فرايند جهاني شدن است، طبيعتا نوع پژوهش، توصيفي– تبييني است كه با استفاده از روش مطالعه ي كتابخانه اي- اسنادي، منابع و داده هاي مختلف، جمع آوري و مورد تحليل قرار مي گيرد.

Globalization is a powerful and progressive process that challenges the power of governments in all political، economic، technological، and cultural aspects and provides them with opportunities and threats in their policy making. Globalization theoreticians believe that information revolution has made the cultural aspect of globalization as its most powerful and widespread aspect challenging cultural policies of the countries and causing different reactions from their side. Studying reactions and cultural positions of Islamic Republic of Iran due to the cultural identity of its revolution is of special importance. Considering differing positions of Iranian statesmen towards globalization، this paper intends to investigate this issue from sociological perspective within Agent- Structure theory in during presidencies of Hashemi، Khatami، and Ahmadinejad. The main question is “what is the interactional role of Agent- Structure in the cultural globalization process and formation of cultural positions in post war administrations?” The hypothesis was that cultural positions of Islamic Republic of Iran towards cultural globalization during the three administrations have been different considering the Agent- Structure theory. As the purpose of the study is to scientifically investigate the relationship between agent- structure and cultural positions of Islamic republic of Iran in the globalization process، it is descriptive-explanatory and the data have been collected and analyzed through library- documentation studies method.