كليدواژه :
تبيين , بستر تبيين , ون فراسن , پرسش‌هاي چرا دار , عمل‌گرايي , بسترگرايي , صورت‌گرايي
چكيده فارسي :
ون‌فراسن از برجسته‌ترين فيلسوفان علم در عصر حاضر و بنيانگذار مكتب «تجربه‌گرايي سازنده» است. بررسي نظريه او در مسئله تبيين، از اين جهت اهميت دارد كه وي با نقد نظريه‌هاي صورت‌گرا شوريد و تمركز اصلي ديدگاهش را بر توجه به نقش امور غير صوري، به ويژه بستر، قرار داد. نظريه او در تبيين، يكي از برجسته‌ترين نظريه‌هاي غيرصورت‌گرا تلقي مي‌شود. نظريه‌هاي رايج تبيين را رابطه ميان نظريه و واقع مي‌دانند؛ ون‌فراسن اين تصور را نادرست مي‌داند و تبيين را رابطه ميان سه چيز معرفي مي كند: نظريه، واقع، و بستر: در واقع، يك نظريه يك واقعيت را بسته به يك بستر خاص تبيين مي‌كند. ون‌فراسن به ويژه بستري را كه در آن تبيين تقاضا و ارائه مي‌شود بسيار مهم مي‌داند. در مقاله حاضر، ضمن بررسي ابعاد گوناگون نظريه ون‌فراسن درباره تبيين، تفاوت ديدگاه وي با طرفداران عمل‌گرايي رايج و نيز برخي نتايج و نقدهاي اين نظريه را بيان خواهيم كرد.
