ديلتاي و بنياد گذاري علوم انساني

ويلهلم ديلتاي ( 1833 - 1911) ، فيلسوف آلماني و از بنيانگذاران فلسفه قاره اي علوم انساني در غرب، طرح دانسته است. اين طرح داراي دو بخش سلبي و ايجابي « نقد عقل تاريخي » ، فكري خود را به پيروي از كانت است. در بخش سلبي، ديلتاي ضمن اذعان به كانتي بودن پروژه فكري خود و تصديق تلقي كانتي از ماهيت و كاركرد فلسفه به نقادي معرفت شناسي غيرتاريخي، نظريه سوبژكتيويته و مقولات و عدم كارآمدي آن در فلسفه علوم انساني ميپردازد. بخش ايجابي اما در دو گام به طرح روانشناسي و طرح هرمنوتيك حيات تاريخي اجتماعي به عنوان بنياد فلسفي علوم انساني مي پردازد. وي ضمن نقادي پوزيتيويسم و هيستوريسم را از هيستوريسم به عنوان « تاريخمندي » را از پوزيتيويسم و « عينيت » ، (تاريخي گري) در فلسفه علوم انساني هگل و قرار دادن آن در بستري « روح عيني » نقاط قوت اين دو بر مي گيرد. ديلتاي با بهره گيري از ايده تاريخي تجربي فرهنگي، در كنار تبييني كه از رابطه سه گانه تجربه زيسته، عينيت يافتگي هاي حيات و تعابير حيات ارائه داده، به دفاع فلسفي از عينيت علوم انساني مي پردازد.