ارزيابي تئوري برنامۀ سياست هاي ضدّ فساد در ايران بعد از انقلاب اسلامي

Assessment of program theory of anti-corruption policies in iran of ofter revolution

در مطالعه حاضر، سهم ضعف تئوري برنامه سياست هاي ضد فساد در ناكارآمدي و اثربخشي محدود اعمال اين سياست ها در كشور بررسي مي شود. اصطلاح «تئوري برنامه» در ادبيات ارزشيابي رئاليستي، به فرضيات دروني و نظام علي مولد آثار و تبعات مورد انتظار سياست ها و برنامه ها اشاره دارد. نتايج اين بررسي حاكي است كه در دوره بعد از انقلاب، به طوركلي، هفت سياست يا برنامه ضد فساد، وجود داشته است. هريك از اين سياست ها، براساس تئوري برنامه نهفته و مندرج در آن ها معطوف به تحقق پيامد خاصي و، از آن طريق، تاثير بر كاهش فساد بوده است. برنامه ها شاملِ از بين بردن فرصت فساد، بازدارندگي و مجازات، شفافيت و جريان آزاد اطلاعات، آزادسازي و انحصارزدايي، تنظيم امور بودجه اي و مالي، آشكارگي و حساب كشي، برنامه اصلاح نظام اداري، شايسته سالاري و فرهنگ سازماني است. در اينجا، به دليل محدوديت هاي تحقيق، تئوري برنامه آزادسازي اقتصادي (خصوصي سازي) مدنظر قرار گرفته است. در اين برنامه، موادي قانون اجرايي سياست هاي اصل 44، مكانيزم، فرضيات تئوري برنامه، و مدل تئوري برنامه ارائه شده است. روش مورداستفاده به صورت تلفيقي شامل تحليل اسنادي، مصاحبه و شواهد عددي است. نتايج نشان مي دهد خصوصي سازي به عنوان يك مداخله فعال در فضاي اقتصادي كشور، نتوانسته است مكانيزم رقابت و انحصارزدايي را فعال كند. فضاي كسب وكار نامناسب و نبودِ آزادي اقتصادي مكفي بستري است كه مكانيزم رقابت نتوانسته است در آن رشد كند. حاصل عقيم ماندن مكانيزم رقابت در لابه لاي بستر فعاليت خود، كاهش نيافتن فساد است.

What are anti-corruption policies? This research with its realistic methodology approach tends to determine what outcomes would these policies have، if applied successfully? an‎d how will these outcomes reduce corruption? Studying evidence indicate that the major party of these policies are not active. In Iran، there are 7 anti-corruption policies that each one has its own outcomes and by this way، the corruption is to be reduced. The 7 programs are as follows: Budget Act and Public Account Act(by action logic of Financial control)، Privatization(by action logic of Liberating)، declaration of assets(by action logic of)، public accounts and general inspectorate of Iran ACTs(by action logic of Calculation)، the constitution of management and organizational culture(by action logic of responsiveness) ،making them transparency(by action logic of Freedom of Information )، judiciary(by action logic of The trial). In the Privatization، program mechanism is not active because context has fundamental difficulties such as economical freedom.