چگونگي اهميت سوژه و كنش در فلسفهٔ ايدئاليستي آلمان و به تبع آن در انديشهٔ ماركس

Importance of Subject and Action in German Idealistic Philosophy and Its Reflection in Marx’s Thought and Philosophy

آنچه در اين مقاله در صدد بيان آن هستيم، توضيح دربارهٔ اهميت سوژه در فلسفهٔ ايدئاليسم آلماني و پيوند وثيقي است كه سوژه در انديشهٔ هريك از فيلسوفان ايدئاليست با كنش دارد. سپس توضيح و تبيين اين مطلب كه آنچه در تفكر ماركس شاهد آن هستيم، دقيقاً به نوعي ادامهٔ همين سنت است، به نحوي كه هم سوژه و هم كنش آن نقشي محوري و اساسي را در انديشهٔ ماركس ايفا مي‌كنند. به عبارت ديگر، ايده و طرح خاص اين مقاله نشان‌دادن پيوند ماركس با فلسفهٔ ايدئاليسم آلمان، ذيل توضيح دربارهٔ نقش سوژه و كنش آن در انديشهٔ وي است. آنچه اساس اين مقاله را شكل مي‌دهد طرح اين ادعاست كه ماركس در درون و ادامهٔ سنت فلسفهٔ ايدئاليستي آلمان گام برداشته است و تفكر وي امتدادي بر آن تفكر است، هرچند اختلافاتي نيز با آن دارد. بدين منظور اهميت سوژه و پيوند آن با كنش را در تفكر و فلسفهٔ سه فيلسوف بزرگ ايدئاليست يعني كانت، فيخته و هگل بررسي كرده و سپس نحوهٔ ادامه همين مسير در تفكر ماركس را در ذيل توضيح دربارهٔ علت جدايي ماركس از فلسفهٔ فوئرباخ نشان خواهيم داد.

In this article we are in pursuit of explaining the importance of subject in German idealism philosophy. We want to show the strong relevance of subject with action in idealist philosophers’ thoughts. One of the significant aims of the article is showing that Marx’s thought is exactly the continuance of the same tradition in idealism as to both subject and action play substantial role in Marx’s philosophy and thought. In another words, the central and main scheme of the article is showing the relation between Marx and German idealism philosophy addendum explaining the role of subject and action in his thought. In this article we claim Marx have trod in and continued German idealism philosophy; and although his thought has some differences with the mainstream of the tradition, but should be understood in terms of it. For demonstrating the mentioned claim, first we have scrutinized the importance of subject and its relation with action in thoughts of three landscape idealist philosophers Kant, Fichte, and Hegel; and then have showed the continuance of Marx’s thought in exactly the same trace in terms of explaining the reason of his divergence from Feuerbach.